ฤทธิ์ยับยั้งการสร้างเมลานินของสารสกัดจากเหง้าว่านนางคำ

การศึกษาผลของส่วนสกัดจากเหง้าว่านนางคำ (Curcuma aromatica Salisb.) ต่อการสร้างเมลานิน เตรียมส่วนสกัดโดยนำสารสกัด 75% ethanol จากเหง้าว่านนางคำ มาสกัดด้วยเทคนิคแยกสารด้วยตัวทำละลาย (partitioned) ได้ส่วนสกัด petroleum ether และส่วนสกัด ethyl acetate ตามลำดับ การทดสอบฤทธิ์ต่อการสร้างเมลานินในเซลล์เม็ดสี (B16F10 cells) ที่ถูกเหนี่ยวนำด้วย 3-isobutyl-1-methylxanthine (IBMX) พบว่าส่วนสกัด petroleum ether ยับยั้งการสร้างเมลานินอย่างมีนัยสำคัญ และมีผลลดการทำงานของเอนไซม์ tyrosinase ได้ตามขนาดของสารสกัดที่ได้รับ โดยมีสาร germacrone เป็นสารสำคัญในการออกฤทธิ์ สาร germacrone สามารถยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส ลดการสร้างเมลาโนโซมและการสร้างเดนไดรต์ของเซลล์เม็ดสี และยังมีผลลดการขนส่งเมลาโนโซมไปยังเซลล์ผิวหนังเคอราติโนไซต์ การทดสอบในตัวอ่อนปลาม้าลาย พบว่าเมื่อเลี้ยงตัวอ่อนปลาม้าลายในสารละลายที่มี germacrone ขนาด 1.25-5 มคก./มล. เป็นเวลา 48 ชม. สามารถลดการสะสมเมลานินรอบดวงตาและลำตัวของตัวอ่อนปลาม้าลายได้ตามขนาดของสารสกัดที่ได้รับ และการทดสอบในหนูตะเภา ด้วยการทา germacrone ความเข้มข้น 1% w/w บริเวณผิวหนังด้านหลังของหนูตะเภาที่ได้รับการรังสียูวีบีเพื่อเหนี่ยวนำให้เกิดการสร้างเมลานิน เป็นเวลา 4 สัปดาห์ สามารถลดการสร้างเมลานินจากการได้รับรังสียูวีบีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การศึกษาการแสดงออกของโปรตีนด้วย western blot analysis พบว่า germacrone ลดการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเมลานินในผิว ได้แก่ tyrosinasae, tyrosinase-relative protein (TRP)-1, TRP-2, Ras-related protein Rab27a (Rab27a), cell division cycle protein 42 (Cdc42) และ microphthalmia-associated transcription factor (MITF) ผ่านการกระตุ้นการส่งสัญญาณของ MAPK pathway ชนิด ERK และ p38 ซึ่งนำไปสู่การลดระดับโปรตีน MITF ที่ควบคุมการสร้างเมลานิน แสดงให้เห็นว่าสาร germacrone จากเหง้าวานนางคำมีศักยภาพในการลดการสร้างเมลานินในผิวและทำให้ผิวขาว

J Nat Med. 2024;78:863-75.