ผลต่อยุงของน้ำมันหอมระเหยจากใบงาขี้ม้อน

น้ำมันหอมระเหยที่สกัดได้จากใบงาขี้ม้อน (Perilla frutescens) ประกอบด้วยสารสำคัญหลัก ได้แก่ 2-hexanoylfuran, naphthalene, decahydro-1-methyl-2-methylene-, β-caryophyllene และ linalool 0จากการทดสอบผลของน้ำมันหอมระเหย และสาร 2-hexanoylfuran ซึ่งพบมากในน้ำมันหอมระเหยต่อยุงรำคาญ (Culex pipiens pallens) พบว่าน้ำมันหอมระเหย ความเข้มข้น 35-60 มก./ล. และสาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 15-40 มก./ล. มีฤทธิ์ฆ่าลูกน้ำยุงรำคาญได้ โดยค่าความเข้มข้นที่ทำให้ลูกน้ำยุงตายครึ่งหนึ่ง (LC50) ของน้ำมันหอมระเหย และสาร 2-hexanoylfuran มีค่าเท่ากับ 45 และ 25 มก./ล. ตามลำดับ น้ำมันหอมระเหย ความเข้มข้น 70-120 มก./ล. และสาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 40-80 มก./ล. มีฤทธิ์ยับยั้งการฟักไข่ของยุงได้ โดยน้ำมันหอมระเหยที่ความเข้มข้น 120 มก./ล. และสาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 80 มก./ล. จะมีฤทธิ์ดีที่สุด สามารถยับยั้งการฟักไข่ได้ถึง 98% ในการทดสอบฤทธิ์ไล่ยุงของน้ำมันหอมระเหยและสาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 1%, 5% และ 10% พบว่าน้ำมันหอมระเหยที่ความเข้มข้น 10% จะมีฤทธิ์ดีที่สุดสามารถไล่ยุงได้ 100% ในช่วงเวลาเริ่มต้น และยังคงมีผลไล่ยุงได้มากกว่า 88% ที่เวลา 360 นาที ขณะที่สาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 10% มีผลไล่ยุงได้ 60-70% ที่เวลา 240 นาที การทดสอบความเป็นพิษพบว่าน้ำมันหอมระเหย ความเข้มข้น 45 และ 58 มก./ล. และสาร 2-hexanoylfuran ความเข้มข้น 25 และ 35 มก./ล.ไม่เป็นพิษต่อเซลล์ human embryonic kidney ที่ทดสอบ

Plants. 2023,12,1516. doi: 10.3390/plants12071516.