สารสำคัญจากโกฐก้านพร้าวกับฤทธิ์ปกป้องสมอง

การทดสอบฤทธิ์ปกป้องเซลล์สมองจากภาวะขาดเลือดของสาร apocynin ซึ่งพบได้ในส่วนรากของโกฐก้านพร้าว (Picrorhiza kurroa  Royle ex Benth.) ในหนูแรทเพศผู้ที่ทำให้เกิดภาวะขาดเลือดด้วยการเย็บปิดบริเวณเส้นเลือดแดงมิดเดิล ซีรีบรัล (middle cerebral artery; MCA) ซึ่งเป็นเส้นเลือดหลักที่นำเลือดมาเลี้ยงสมอง โดยให้สาร apocynin ขนาด 1 – 20 มก./กก. ก่อนทำให้เกิดภาวะขาดเลือด (ischemia) 30 นาที หรือ ให้สาร apocynin ทันทีหลังจากเปิดบริเวณที่เย็บ MCA โดยหลังจากเปิดบริเวณที่เย็บ จะปล่อยให้เลือดไหลสู่ MCA (reperfusion) เป็นเวลา 5.5 ชม. แล้วจึงผ่าตัดนำสมองออกมา จากผลการทดลองพบว่า การให้สาร apocynin ก่อนทำให้เกิดภาวะขาดเลือด 30 นาที รอยแผลในสมองลดลงประมาณ 50% โดยประสิทธิภาพจะขึ้นกับขนาดของสารที่ให้ การวิเคราะห์ทางเนื้อเยื่อพบว่า ระดับของ glutathione (GSH), protein adducts (HNE-His), hydrogen peroxide (H2O2) และ DNA fragmentation (apoptotic cell death) เพิ่มขึ้น ซึ่งแสดงให้เห็นว่า สาร apocynin อาจมีผลในการเพิ่มระบบการต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant defense systems) เพื่อจำกัดระดับความรุนแรงของการเหนี่ยวนำให้เกิดภาวะเครียดของเซลล์ในภาวะที่สมองขาดเลือด นอกจากนี้ กลไกดังกล่าวยังทำให้เซลล์มีการตายในรูปแบบของ apoptotic มากกว่ารูปแบบของ necrotic ซึ่งทำให้ความผิดปกติที่เกิดจากภาวะขาดเลือดลดลง

Food Chem Toxicol 2011;49(12):3063-9