การศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาและกลไกในการลดน้ำตาลในเลือดของตำรับสมุนไพรไทย HF344 ซึ่งประกอบด้วยสารสกัดจากสมุนไพรไทย 15 ชนิด* การวิเคราะห์องค์ประกอบของ HF344 ด้วยเทคนิค LC/MS พบว่ามีสารพฤกษเคมีหลายชนิด โดยมี piperine เป็นสารหลัก การทดสอบในหลอดทดลองพบว่าสารสกัด HF344 สามารถกระตุ้นการหลั่งอินซูลินในเซลล์ตับอ่อน RINm5F และยับยั้งการดูดซึมน้ำตาลกลูโคสในลำไส้เล็กของหนู (ex vivo) อย่างมีนัยสำคัญ โดยฤทธิ์จะเพิ่มขึ้นตามขนาดความเข้มข้นที่ใช้ นอกจากนี้ HF344 ยังแสดงฤทธิ์ในการยับยั้งเอนไซม์ α-glucosidase ด้วยค่า IC50 = 96.74 มคก./มล.) และสามารถกระตุ้นการแสดงออกของยีน GLUT1 mRNA ในเซลล์กล้ามเนื้อลาย L6 ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความสามารถในการเพิ่มการดูดซึมกลูโคสเข้าสู่เซลล์กล้ามเนื้อ การทดสอบในสัตว์ทดลองด้วยการป้อนสารสกัด HF344 ขนาด 500 และ 1,000 มก./กก. ทางปากให้แก่หนูเม้าส์เบาหวานที่ถูกเหนี่ยวนำด้วย streptozotocin (STZ)-nicotinamide (NA) พบว่าช่วยลดพื้นที่ใต้กราฟของระดับน้ำตาลในเลือดขณะอดอาหาร (oral glucose tolerance test) ได้อย่างมีนัยสำคัญ และเมื่อป้อนติดต่อกัน 28 วัน สามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้รับการรักษา นอกจากนี้ยังมีเพิ่มระดับอินซูลินในเลือด และลดภาวะดื้อต่ออินซูลินในหนูเบาหวาน สารสกัด HF344 สามารถยับยั้งการสร้าง malondialdehyde (MDA) ในหลอดทดลองได้ตามขนาดของสารสกัดที่ได้นับ (IC50 = 7.24 มคก./มล.) และช่วยลดการสร้าง MDA ในกล้ามเนื้อของหนูเบาหวาน นอกจากนี้การให้สารสกัด HF344 แก่เซลล์ตับอ่อน RINm5F ก่อนการเหนี่ยวนำด้วย STZ สามารถฟื้นฟูการมีชีวิตรอดของเซลล์อย่างมีประสิทธิภาพ ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าตำรับสมุนไพรไทย HF344 มีศักยภาพในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เพิ่มการผลิตอินซูลิน และต้านอนุมูลอิสระในภาวะเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ จึงควรมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อประเมินประสิทธิภาพทางคลินิกและความปลอดภัยของสูตรตำรับนี้ในอนาคต
*ตำรับยาสมุนไพรไทย HF344 ประกอบด้วยสมุนไพร 15 ชนิด ได้แก่ กระเทียม (Allium sativum L.), ขันทองพยาบาท (Suregada multiflora (A. Juss.) Baill.), เหงือกปลาหมอดอกขาว (Acanthus ebracteatus Vahl), พริกไทย (Piper nigrum L.), ผักเสี้ยนผี (Cleome viscosa L.), มะกา (Bridelia ovata Decne.), หญ้าแห้วหมู (Cyperus rotundus L.), สมอไทย (Terminalia chebula Retz.), ข่า (Alpinia galanga (L.) Willd.), ขมิ้น (Curcuma longa L.), ขมิ้นอ้อย (Curcuma zedoaria (Christm.) Roscoe), มะขามแขก (Senna alexandrina (Christm.) Roscoe var. alexandrina), ข้าวเย็นใต้ (Smilax glabra Roxb.), ข้าวเย็นเหนือ (Smilax corbularia Kunth.) และสมอเทศ (Terminalia arjuna Wight & Arn.)