ฤทธิ์ต้านเบาหวานและต้านอนุมูลอิสระของใบกระท่อม

การศึกษาฤทธิ์ต้านเบาหวานและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของสารสกัด 70% เอทานอลใบกระท่อม (Mitragyna speciose Korth.) ในหลอดทดลองและสัตว์ทดลอง ผลพบว่าสารสกัด 70% เอทานอลใบกระท่อมมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระเมื่อทดสอบด้วยวิธี DPPH, ABST, FRAP สารสกัดเอทานอลใบกระท่อมยังมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ α-glucosidase ในหลอดทดลอง และการทดสอบฤทธิ์ต้านเบาหวานในหนูแรทที่เหนี่ยวนำให้เกิดเบาหวานด้วยน้ำตาลฟรุกโตสและ streptozotocin จากนั้นป้อนสารสกัดเอทานอลจากใบกระท่อม ขนาด 100 และ 400 มก./กก. น้ำหนักตัว เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุมบวกที่ได้รับยาเบาหวาน metformin 200 มก./กก. เป็นเวลา 5 สัปดาห์ พบว่าสารสกัดจากใบกระท่อมช่วยปรับปรุงความผิดปกติในสัตว์ทดลองที่เป็นเบาหวาน โดยลดน้ำหนักส่วนเกิน ลดระดับน้ำตาล ปรับปรุงค่าความทนต่อน้ำตาลกลูโคสและค่าดัชนีไขมัน ลดระดับคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอร์ไรด์และคอเลสเตอรอลชนิด LDL และเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลชนิด HDL ปรับปรุงการทำงานของตับและไต โดยลดการทำงานของเอนไซม์ในตับ ได้แก่ alanine transaminase, aspartate transaminase, alanine phosphatase ระดับ creatinine และ blood urea nitrogen มีค่าลดลงในกลุ่มที่รับสารสกัดใบกระท่อม นอกจากนี้สารสกัดใบกระท่อมยังมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ เพิ่มปริมาณ superoxide dismutase และ glutathione ร่วมกับลดระดับ malondialdehyde ในเลือด ผลการตรวจสอบอิมมูโนฮีสโตเคมี (Immunohistochemistry) พบว่าสารสกัดเอทานอลใบกระท่อมป้องกันความผิดปกติของเซลล์ในตับอ่อนและเพิ่มการแสดงออกอินซูลินในตับอ่อน การศึกษานี้แสดงว่าสารสกัดจากใบกระท่อมมีฤทธิ์ต้านเบาหวานและต้านไขมันในเลือดสูงในหนูแรท รวมถึงเป็นหลักฐานที่สนับสนุนการใช้ใบกระท่อมในรักษาเบาหวานตามภูมิปัญญาดั้งเดิม

Biomed Pharmacother. 2023;162:114689