การทดสอบทางคลินิกแบบ randomized placebo controlled cross-over study ในผู้ป่วยที่มีอาการแพ้เกสรหญ้าทั้งหญิงและชายอายุ 18-50 ปี จำนวน 43 คน โดยแบ่งออกเป็นกลุ่มที่ได้รับสเปรย์พ่นจมูกที่มีส่วนผสมของสารสกัดเลมอน (Citrus limon) ขนาด 80-120 มก./10 มล.และส้มควินซ์ (Cydonia oblonga) ขนาด ขนาด 300 มก./10 มล. เปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม ทำการทดสอบเป็นเวลา 1 สัปดาห์ แล้วสลับการรักษา และประเมินอาการภูมิแพ้ของผู้ป่วยแต่ละกลุ่มก่อนและหลังการรักษา ผลการศึกษาหลัก จากการวัดค่าอัตราการไหลของอากาศหายใจเข้าผ่านทางช่องจมูก (inspiratory nasal flow) ด้วยเครื่องมือ rhinomanometry ซึ่งเป็นการวัดความดันภายในโพรงจมูกที่ทําให้มีอากาศผ่านเข้าออกจากจมูก และจากการวิเคราะห์แบบตามแผนการทดลอง หรือ per protocol analysis ซึ่งเป็นการวิเคราะห์ที่นําเฉพาะอาสาสมัครที่ยินยอมรับการทดลองตามวิธีการที่กําหนดไว้ทั้งหมดของแต่ละกลุ่มมาวิเคราะห์ พบว่ากลุ่มที่ได้รับสเปรย์เลมอนและส้มควินซ์มีค่า inspiratory nasal flow หลังจากกระตุ้นด้วยสารก่อภูมิแพ้เกสรหญ้าเป็นเวลา 10 และ 20 นาที สูงกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก แสดงว่ามีอาการคัดจมูกน้อยกว่า และผลการศึกษารอง จากการประเมินคะแนนของลักษณะอาการทางจมูก (nasal symptom score) พบว่ากลุ่มที่ได้รับสเปรย์เลมอนและส้มควินซ์แสดงค่าที่ต่ำกว่า แสดงว่ามีอาการรุนแรงน้อยกว่า สำหรับการวัดระดับสารของ histamine ในน้ำมูกที่ทำให้เกิดอาการต่างๆ ของโรคภูมิแพ้ของทั้งสองกลุ่มพบว่าไม่แตกต่างกัน และค่าความสามารถทนต่อยา (tolerability) อยู่ในอัตราที่ดีทั้งสองกลุ่ม จากผลการทดสอบจึงสรุปได้ว่าสเปรย์ที่มีส่วนผสมของเลมอนและส้มควินซ์อาจมีฤทธิ์ต้านภูมิแพ้เล็กน้อย และอาจช่วยบรรเทาอาการของไข้ละอองฟางได้ อย่างไรก็ตามควรมีข้อมูลการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป
Phytother Res 2016;30:1481-6.