ข่าวความเคลื่อนไหวสมุนไพร

การศึกษาฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย เภสัชจลนศาสตร์ และความเป็นพิษแบบเฉียบพลันของสาร 1-hydroxy-5,6,7-trimethoxyxanthone (HTX) สารสำคัญที่พบในดอกสารภี (Mammea siamensis T. Anders.) ทำการทดสอบในหนูเม้าส์ที่ถูกเหนี่ยวนำเป็นมาลาเรียด้วยเชื้อ Plasmodium berghei ANKA strain จากนั้นให้สาร HTX ขนาด 1, 3 และ 10 มก./กก. น้ำหนักตัว ด้วยการฉีดเข้าทางช่องท้อง ติดต่อกันเป็นเวลา 4 วัน ผลพบว่า HTX ยับยั้งจำนวนเชื้อมาลาเรียในเลือดได้ตามขนาดของสารสกัดที่ได้รับ โดยที่ขนาด 1, 3 และ 10 มก./กก. ให้ผลการยับยั้งเท่ากับ 34.56%, 46.88% และ 74.26% ตามลำดับ การทดสอบความเป็นพิษแบบเฉียบพลันในหนูเม้าส์พบว่าเมื่อป้อน HTX ขนาด 50 มก./กก. น้ำหนักตัว แบบครั้งเดียว และเฝ้าติดตามอาการ 14 วัน ไม่เกิดอาการพิษ หรือการเปลี่ยนแปลงของค่าชีวเคมีในตับ การทำงานของไต และความผิดปกติของอวัยวะภายในของสัตว์ทดลอง การศึกษาเภสัชจลนศาสตร์ในหนูเม้าส์ ด้วยการฉีด HTX ขนาด 5 มก./กก. น้ำหนักตัว เข้าทางช่องท้อง แล้วตรวจวัดระดับ HTX ในพลาสมาด้วยเครื่อง liquid chromatography triple quadrupole mass spectrometry (LC-MS/MS) และคำนวณค่าคุณสมบัติทางเภสัชจลนศาสตร์ด้วย PKSolver software พบค่าความเข้มข้นในเลือดสูงสุด (C_max) เท่ากับ 94.02 นาโนกรัม/มล. ระยะเวลาที่ยามีความเข้มข้นในเลือดสูงสุด (T_max) เท่ากับ 0.5 ชม. ค่าระยะเวลาเฉลี่ยที่ยาอยู่ในร่างกาย (mean resident time) เท่ากับ 14.80 ชม. และค่าครึ่งชีวิตของยา เท่ากับ 13.88 ชม. การศึกษานี้สรุปได้ว่าสาร HTX มีฤทธิ์ต้านเชื้อมาลาเรีย การศึกษาความเป็นพิษแบบเฉียบพลันไม่ก่อให้เกิดอาการพิษและไม่ทำให้สัตว์ทดลองตาย และมีค่า LD₅₀ > 50 มก./กก. น้ำหนักตัว การศึกษาเภสัชจนศาสตร์พบว่า HTX มีค่าครึ่งชีวิตยาว ซึ่งเป็นประโยชน์ต่อการลดระยะเวลาการในรักษามาลาเรีย และลดความเป็นพิษต่อเซลล์