พิกัดนวโกฐ เป็นเครื่องยาไทยซึ่งอยู่ในตำรับยาหอม ประกอบด้วยสมุนไพร 9 ชนิด ได้แก่ โกฐสอ โกฐเขมา โกฐหัวบัว โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว โกฐพุงปลา และโกฐชฎามังสี การศึกษาฤทธิ์ของสารสกัด 80% เอทานอลจากพิกัดนวโกฐ ความเข้มข้น 5 - 1,000 มคก./มล. ในการต้านภาวะ oxidative stress ในยีสต์ (Saccharomyces cerevisiae ) ที่ถูกเหนี่ยวนำด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ พบว่าสารสกัดความเข้มข้น 30 มคก./มล. มีผลเพิ่มเปอร์เซนต์การอยู่รอดของเซลล์ได้ 63% ส่วนสารสกัดความเข้มข้นต่ำ (5 - 25 มคก./มล.) จะไม่มีผล เมื่อเทียบกับเซลล์ที่ไม่ได้รับสารสกัด ขณะที่สารสกัดความเข้มข้นสูง (100 - 1,000 มคก./มล.) จะเป็นพิษต่อเซลล์ของยีสต์ ซึ่งผลในการต้านภาวะ oxidative stress ในเซลล์ยีสต์ของสารสกัดจากพิกัดนวโกฐที่พบในการศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า พิกัดนวโกฐในยาหอมอาจช่วยลดภาวะ oxidative stress ในคนได้ ซึ่งจะนำไปสู่ผลในการบำรุงหัวใจของยาหอมนั่นเอง อย่างไรก็ตามจะเห็นว่าสารสกัดพิกัดนวโกฐในขนาดสูง มีความเป็นพิษต่อเซลล์ยีสต์ ดังนั้นการใช้ในคนที่ขนาดสูงๆ อาจจะเกิดพิษได้ จึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติม และมีความระมัดระวังในการใช้ คือ ไม่ควรใช้ในขนาดสูง และติดต่อกันเป็นเวลานาน
Thai J Pharm Sci 2013;38(Suppl.):88-90.