คำถาม : แทนนินจากใบฝรั่ง- แทนนินจากใบฝรั่งคืออะไร
อัตราส่วนในการเอาแทนนินที่สกัดจากใบฝรั่งผสมกับสีธรรมชาติ
- Date : 28/11/2568 16:04:00
คำตอบ : แทนนิน เป็นสารประกอบพวกโพลีฟีนอลที่มีโมเลกุลขนาดใหญ่ เป็นสารให้ความฝาดในพืช พบได้ในพืชหลายชนิดเช่น เปลือกมังคุด กล้วยดิบ ใบชา ใบฝรั่ง และเปลือกไม้ต่าง ๆ เป็นต้น
แทนนินมีคุณสมบัติเป็นเป็นสารช่วยติดสี (mordant) ในการย้อมสีธรรมชาติ โดยจะเข้าไปจับตัวกับเส้นใยเซลลูโลส ทำให้เส้นใยมีความพร้อมที่จะรับสีย้อม และสร้างสารประกอบเชิงซ้อนระหว่างเส้นใยกับสีย้อม ช่วยให้สีย้อมเกาะติดกับเส้นใยได้ดียิ่งขึ้น จึงนิยมนำมาประยุกต์ใช้ในการย้อมผ้าและกลุ่มผลิตภัณฑ์สิ่งทอต่าง ๆ โดยอาจใช้สารช่วยติดสีก่อนหรือหลังการย้อมสีก็ได้
จากการสืบค้นข้อมูล การใช้สารละลายแทนนินจากใบฝรั่งในการเป็นสารช่วยติดสีของเส้นไหมที่ย้อมจากสีของแก่นฝางพบว่า การใช้สารช่วยติดสีจากใบฝรั่ง มีผลทำให้เส้นไหมมีค่าความเข้มของสีมากกว่าผ้าที่ไม่ใช้สารช่วยติดสี โดยค่าความเข้มของสีจะเพิ่มขึ้นตามปริมาณสารที่ใช้ ซึ่งการใช้ปริมาณสูงสุด (10 มิลลิลิตร) ต่อเส้นไหม 10 กรัม (ที่อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส นาน 60 นาที) หลังการย้อมสีจากแก่นฝาง [อัตราส่วนของไหมต่อสีย้อมเท่ากับ 1:30 (กรัม : มิลลิลิตร) ที่อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส นาน 60 นาที] จะให้ค่าความเข้มของสีย้อมบนเส้นไหมสูงที่สุด
** วิธีการเตรียมสารละลายแทนนินจากใบฝรั่งคือ นำใบฝรั่งแก่มาล้างทำความสะอาด ฉีกให้เป็นชิ้นเล็กขนาดประมาณ 1x1 นิ้ว น้ำหนัก 1 กิโลกรัม แช่ในเอทานอล 7 ลิตร เป็นเวลา 1 คืน จากนั้น เติมน้ำ 7 ลิตร นำไปต้มที่อุณหภูมิ 100 องศาเซลเซียส นาน 2 ชั่วโมง กรองแยกเอาเฉพาะส่วนน้ำมาเคี่ยวต่อจนเหลือปริมาตร 1 ลิตร (ปริมาณสารแทนนินเท่ากับ 71.1786 กรัม ในสารละลาย 1 ลิตร) และวิธีการเตรียมสีย้อมจากแก่นฝางคือ แก่นฝางสับ 3 กิโลกรัม ต้มกับน้ำสะอาดอัตราส่วน 1:30 (กิโลกรัม : ลิตร) เป็นเวลา 1 ชั่วโมง กรองแยกเอาเฉพาะส่วนน้ำ นำมาเคี่ยวต่อให้เหลือปริมาตร 1 ใน 3 แล้วนำไปอบแห้งในตู้อบลมร้อนที่อุณหภูมิ 70 องศาเซลเซียส นาน 2 วัน และบดให้เป็นผง
สามารถอ่านงานวิจัยโดยละเอียดได้จากเอกสารอ้างอิงที่แนบมาดังต่อไปนี้
อ้างอิง :
1. การย้อมสีเส้นกกด้วยสีธรรมชาติ.
http://lib3.dss.go.th/fulltext/dss_j/2562_68_209_P21-23.pdf
2. ผลของสารช่วยติดสีธรรมชาติต่อเฉดสีและความคงทนของสี ของเส้นไหมที่ย้อมสีจากฝาง.
https://qsds.go.th/newosrd/wp-content/uploads/sites/115/2025/03/12.mordant.pdf
3. โครงการการย้อมไหมด้วยสีธรรมชาติโดยใช้แทนนินสกัดจากใบมันสำปะหลังเป็นสารช่วยติด.
https://kukr.lib.ku.ac.th/kukr_es/index.php?/BKN_AGRI/search_detail/result/197034
.png){kind=logo}
ศนย์ข้อมูลสมุนไพร FanPage
mpic_mupy 