คำถาม : สมุนไพรแก้เจ็บปวด- มียาสมุนไพร ชนิดใดบ้าง ที่แก้ความเจ็บปวด ที่ ไม่ใช่กัญชา ไม่ใช่ยากลุ่มโอปิออย ใช้ยาตัวใด ที่ระงับความเจ็บปวดได้ มีประสิทธิภาพสูงกว่านี้บ้างครับ ? ขอบคุณครับ
- Date : 29/3/2567 17:25:00
คำตอบ : การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสมุนไพรที่มีฤทธิ์ลดอาการปวด มีอยู่เป็นจำนวนมากพอสมควร ทั้งการทดลองในสัตว์ทดลองและการศึกษาทางคลินิกในคน และใช้ในการบรรเทาอาการปวดจากหลากหลายสาเหตุ ซึ่งบางการศึกษามีการเปรียบเทียบผลกับยาแผนปัจจุบันที่ใช้แก้ปวด ซึ่งอาจมีทั้งที่ประสิทธิภาพดีกว่าหรือต่ำกว่ายาแผนปัจจุบัน
ตัวอย่างของสมุนไพรที่มีรายงานการศึกษาทางคลินิกว่ามีฤทธิ์แก้ปวด ได้แก่
- สารสกัดขมิ้นชัน บรรเทาอาการปวดข้อเข่าในผู้ป่วยข้อเข่าอักเสบ
- ครีมหรือเจลที่มีสารสกัดพริก บรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดปลายประสาท
- ครีมสารสกัดไพล ลดอาการปวดกล้ามเนื้อ
- น้ำมันเมล็ดเทียนดำ บรรเทาอาการอักเสบและอาการปวดในโรคข้อเข่าเสื่อม
- บรอมเมลินจากสับปะรด บรรเทาอาการปวดเข่าในผู้ปวดข้อ ไขข้ออักเสบ
- สารสกัดจากผลกุหลาบ (rose- hip powder) บรรเทาอาการปวดบริเวณเข่าและสะโพกในผู้ป่วยโรคกระดูกและข้ออักเสบ
- น้ำมันหอมระเหยจากเทียนข้าวเปลือก บรรเทาอาการปวดประจำเดือน
- ไซรัปจากน้ำมะนาวควายประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการปวดศรีษะไมเกรน
ซึ่งการระงับปวดของสมุนไพรต่างๆ มีกลไกออกฤทธิ์แตกต่างกัน จึงใช้บรรเทาอาการปวดที่มาจากสาเหตุต่าง ๆ กัน และมีกลไกออกฤทธิ์แตกต่างจากกัญชาซึ่งออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้ระงับปวดได้ โดยพืชอื่นๆ ที่ระงับปวดได้ดีเช่นกัน คือ สารจากฝิ่นและกระท่อม ซึ่งออกฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลางเช่นกัน แต่จับที่ receptor ต่างจากสารจากกัญชา แต่ยาที่ได้สารพืชเหล่านี้ต้องมีการสั่งจ่ายโดยแพทย์ เนื่องจากมีผลข้างเคียงและความเป็นพิษสูงหากใช้ในขนาดที่ไม่เหมาะสม
ดังนั้นการจะเลือกใช้สมุนไพรในต้องขึ้นกับสาเหตุ ลักษณะและความรุนแรงของอาการปวด เนื่องจากอาการปวดบางอย่างต้องรักษาโดยการใช้ยารับประทานหรือบางอย่างก็สามารถใช้เพียงยาทาภายนอกได้ และส่วนใหญ่มักจะปวดเรื้อรังซึ่งต้องรักษาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งต้องระมัดระวังผลข้างเคียง และอันตรกิริยาที่อาจเกิดจากการใช้ยาหรือสมุนไพรด้วย