คำถาม : การสกัดน้ำมันจากเมล็ดสะเดา- อยากทราบวิธีการสกัดน้ำมันจากเมล็ดสะเดาว่าทำได้กี่วิธี แล้วแต่ล่ะวิธีมีขั้นตอนในการทำอย่างไร เรานำน้ำมันเมล็ดสะเดามาเป็นส่วนผสมในสเปรย์ไล่ยุงได้ไหม
- Date : 23/8/2562 16:42:00
คำตอบ : สาร azadirachtin เป็นสารสำคัญที่พบในสะเดา พบมากที่สุดในส่วนของเมล็ดของผลที่แก่จัด โดยมีธีสกัดแบบง่ายคือ นำผลสะเดาที่แก่จัดมาแยกเอาแต่เมล็ด นำเฉพาะส่วนเมล็ดไปผึ่งแดดให้แห้ง แล้วนำไปกะเทาะเปลือกเอาแต่เนื้อในเมล็ด นำส่วนที่ได้นี้ไปบดละเอียด แล้วนำผงที่ได้ไปบีบอัดเพื่อแยกส่วนน้ำมันออก (หากไม่มีเครื่องมือในการบีบน้ำมัน สามารถใช้วิธีบีบเหมือนคั้นกะทิ โดยเติมน้ำเปล่า 500 มล. ต่อผลสะเดาป่น 4 กก. บีบและนวดจนผงสะเดาเหนียว คล้ายกับแป้ง ตั้งทิ้งไว้ในภาชนะ สักพักน้ำมันจากเมล็ดสะเดาจะแยกตัวออกมาเหนือแป้ง แล้วจึงทำการแยกน้ำมันออกไป) จากนั้นจึงนำส่วนกากที่เหลือไปสกัดต่อด้วยเอทานอล โดยใช้อัตราส่วนผงสะเดา 1 ส่วนต่อแอลกอฮอล์ 2-3 ส่วน โดยวิธีการหมัก (maceration) หมั่นกวนให้ผงเมล็ดสะเดาสัมผัสกับตัวทำละลายให้มากที่สุด (ระยะเวลาการหมัก 2-5 วัน) จากนั้นทิ้งไว้ให้ตกตะกอน ส่วนของเหลวที่ได้คือส่วนของแอลกอฮอล์ที่มีสาร azadirachtin ผสมอยู่ จากนั้นนำสารสกัดที่ได้ไประเหยเอาแอลกอฮอล์ออก (ใช้อุณหภูมิใม่เกิน 55 องศาเซลเซียล) ก็จะได้สารสกัด azadirachtin เข้มข้นค่ะ และหากต้องการทราบปริมาณของสาร azadirachtin ที่แยกได้ สามารถนำไปวิเคราะห์ด้วยเทคนิคต่างๆ เช่น HPLC เป็นต้น ซึ่งรายละเอียดเพิ่มเติมสามารถหาอ่านได้จากหนังสือ เทคโนโลยีการผลิตสารสกัดสะเดา ของ อ.อัญชลี สงวนพงษ์ คณะวิศกรรมและเทคโลโลยีการเกษตร สถาบันเทคโนโลยีราชมงคลค่ะ
สาร azadirachtin เป็นสารที่ไม่ทนความร้อน สามารถสลายไปได้หากโดนความร้อนสูง
เอกสารอ้างอิง : หนังสือเทคโนโลยีการผลิตสารสกัดจากสะเดา
.png){kind=logo}
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร FanPage
mpic_mupy 