คำถาม : บัวบก
  • 1. ใบบัวบกเทียบกับยาปฏิชีวนะในกลุ่มไหนคะ
    2. สารออกฤทธิ์หลักในใบบัวบก มีตัวไหนที่ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย หรือช่วยเสริมกลุ่มฟาวโวนอย ในการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย

  • Date : 13/6/2562 17:20:00
คำตอบ : มีข้อมูลงานวิจัยระบุว่าน้ำมันหอมระเหย (essential oil) ที่แยกได้จากบัวบกมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย (1) และมีการทดสอบแยกสารสกัดเอทานอลใบและลำต้นของบัวบก พบสารต่างๆ ได้แก่ tannin, flavonoid, saponin, phenol และ glycoside ซึ่งพบว่ามีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและต้านอนุมูลอิสระ (2) แต่ไม่ได้ทำการทดสอบฤทธิ์ของสารแต่ละชนิด และไม่สามารถระบุได้ว่าบัวบกเทียบได้กับยาปฏิชีวนะกลุ่มใด มีเพียงตัวอย่างการทดสอบกลไกการออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียของน้ำมันหอมระเหยที่แยกได้จากสมุนไพรชนิดต่างๆ (3) เช่น
- น้ำมันหอมระเหยจากยี่หร่าและออริกาโนทำให้เกิดการรบกวนการแลกเปลี่ยนสารของเซลล์
- น้ำมันหอมระเหยจากขมิ้น มีผลยับยั้งกระบวนการสังเคราะห์ ergosterol ซึ่งเป็นโครงสร้างหลักของเยื่อหุ้มเซลล์
- น้ำมันหอมระเหยจากอบเชย มีผลรบกวนเยื่อหุ้มเซลล์
- น้ำมันหอมระเหยจากมิ้นต์ มีผลทำลายผนังเซลล์
ซึ่งน้ำมันหอมระเหยที่แยกได้จากบัวบกสามารถพบสารบางชนิดที่อาจเป็นสารเดียวกันที่พบในสมุนไพรเหล่านี้ อย่างไรก็ตามการออกฤทธิ์ของน้ำมันหอมระเหยนั้น ประกอบด้วยสารหลายชนิด และสมุนไพรแต่ละชนิดพบองค์ประกอบทางเคมีในปริมาณแตกต่างกัน

เอกสารอ้างอิง :
(1) Oyedeji OA, Afolayan AJ. Chemical composition and antibacterial activity of the essential oil of Centella asiatica growing in South Africa. Pharmaceutical Biology 2005;43(3):49-52.
(2) Polash SA, Saha T, Hossain MD, Sarker SR. Phytochemical contents, antioxidant and antibacterial activity of the ethanolic extracts of Centella asiatica (L.) Urb.leaf and stem. Biol Sci 2017; 6(1): 51-7.
(3) Chouhan S, Sharma K, Guleria S. Antimicrobial activity of some essential oils-present status and future perspectives. Medicines (Basel);4(3).pii:E58.