คำถาม : สารสกัดในเปลือกส้มโอ
  • ต้องการทำสบู่เหลว โดยผสมสารสกัดที่ได้จากเปลือกส้มโอ เนื่องจากทราบมาว่าถ้านำเปลือกส้มโอมาต้มน้ำอาบจะช่วยลดอาการคันที่ผิวหนังได้ มีข้อสงสัยคือ
    1.สารอะไรในเปลือกโอที่ช่วยลดอาการคันทางผิวหนังได้ หรือสารตัวใดบ้างที่มีผลในการบำรุงผิวพรรณ
    2.วิธีการสกัดสารดังกล่าวแบบง่าย ที่นักเรียนสามารถทำได้เองที่บ้าน
    3.ควรผสมสารสกัดที่ได้ในสบู่เหลวในอัตราส่วนเท่าไหร่
    4.บุคลทั่วไปสามารถเข้าไปหาข้อมูลที่สำนักงานข้อมูลสมุนไพรหรือไม่
    ขอบคุณมากค่ะ

  • Date : 30/6/2561 11:28:00
คำตอบ : 1. สารสำคัญที่พบในเปลือกส้มโอ (ทั้งส่วนที่เขียวและสีขาว) ส่วนใหญ่จะเป็นสารกลุ่มของน้ำมันหอมระเหย และสารกลุ่ม flavonoids เช่น naringenin, naringin, hesperetin, hesperidin, apigenin, poncirin และ eriocitin ซึ่งมีรายงานการวิจัยว่าสารสกัดเฮกเซนและสารสกัดเอทานอลของเปลือกส้มโอส่วนที่มีสีขาวมีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย สอดคล้องกับสรรพคุณแผนโบราณที่นำมาต้มน้ำอาบแก้คัน รักษาโรคผิวหนังจำพวกลมพิษ
2. วิธีการง่ายในการการสกัดน้ำมันหอมระเหยจากเปลือกส้มโอ คือ วิธีการบีบเย็น โดยหั่นเปลือกส้มโอเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วนำไปบีบด้วยเครื่องบีบอัด จะได้ของเหลวที่มีทั้งน้ำและน้ำมันหอมระเหยผสมกันอยู่ จากนั้นต้องรอให้น้ำมันลอยตัวแยกจากน้ำ จึงสามารถแยกส่วนที่เป็นน้ำมันหอมระเหยออกมาได้ แต่น้ำมันหอมระเหยที่ได้จากการสกัดแบบนี้จะอายุการเก็บรักษาได้ไม่นานและสารอื่นๆ ปะปนอยู่ด้วย ส่วนวิธีการที่ดีที่สุดในการสกัดแยกเฉพาะน้ำมันหอมระเหยจากเปลือกส้มโอ คือ การกลั่นด้วยไอน้ำ
3. สำหรับปริมาณที่ต้องใช้จะขึ้นอยู่กับสูตรของผู้ผลิตแต่ละเจ้า ซึ่งต้องอาศัยการทดสอบปรับเปลี่ยนเพื่อหาปริมาณที่เหมาะสมว่าควรใส่ตัวใดมากหรือน้อย แต่โดยหลักการเติมสมุนไพรในสูตรสบู่จากหนังสือคู่มือการผลิตเครื่องสำอางคเพื่อเศรษฐกิจชุมชนจะมีหลักการดังนี้
- สารสกัดน้ำ ให้ทดแทนในส่วนน้ำ ลดปริมาณน้ำที่ใช้ตามน้ำหนักของสารสกัดที่เติมเข้ามา ขนาดสูงสุดที่ใช้ได้ คือ แทนที่ปริมาณน้ำทั้งหมดในสูตร แต่ในกรณีที่เป็นน้ำคั้นพืชที่ไม่สามารถทนความร้อนได้ ไม่ควรใช้แทนที่น้ำทั้งหมด เพราะความร้อนอาจะทำลายสารสำคัญต่างๆ ในสารสกัดได้ อย่างไรก็ตาม การใช้สารสกัดน้ำต้องระวังเรื่องการปนเปื้อนเชื้อรา เมื่อทิ้งไว้เป็นเวลานาน
- สกัดในน้ำมัน ให้ใช้แทนที่ส่วนน้ำมันที่ใช้ โดยไม่ต้องลดปริมาณด่าง
- สารสกัดแอลกอฮอล์ สามารถเติมตามเปอร์เซนต์ที่ต้องการ โดยไม่ต้องปรับสัดส่วนสูตร โดยให้เติมภายหลังผสมสบู่กับน้ำด่างเข้าด้วยกันแล้ว
- ผงสมุนไพรสด ให้เติมสมุนไพรภายหลังผสมสบู่กับด่างเข้าด้วยกันแล้ว โดยไม่ต้องปรับลดสัดส่วนสูตร
4. สำนักงานเปิดให้บุคคลทั่วไปเข้ามาสืบค้นข้อมูล โดยมีบริการในส่วนของฐานข้อมูลงานวิจัยของพืชสมุนไพร และหนังสือที่เกี่ยวข้องกับสรรพคุณสมุนไพรให้สืบค้น เปิดบริการในวันจันทร์-ศุกร์ และเวลา 8.30-16.30 น. หรือสอบถามข้อมูลได้ที่ 02-35443274 ค่ะ