คำถาม : ยาเลือดงาม
  • ยาเลือดงาม เป็นยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ ได้ระบุว่าไม่ควรใช้ติดต่อกันนาน อยากทราบว่าไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเป็นระยะเวลาเท่าไหร่ เนื่องจากอะไร และมีหลักฐานเชิงประจักษ์ด้วยหรือไม่
  • Date : 15/9/2560 16:37:00
คำตอบ : โดยทั่วไปการใช้ยาไม่ว่าจะเป็นยาแผนปัจจุบันหรือยาแผนโบราณ ขนาดและระยะเวลาที่ใช้จะถูกระบุโดยแพทย์เจ้าของไข้ (ทั้งแผนปัจจุบันและแผบโบราณ) จึงมีคำแนะนำอยู่เสมอว่าไม่ควรซื้อยารับประทานเอง เพราะแพทย์จะเป็นผู้เฝ้าติดตามความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้ยาเป็นระยะ ทั้งนี้ตัวผู้ใช้เองก็ต้องคอยสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้นกับตนเองด้วย เนื่องจากการตอบสนองของแต่ละคนนั้นไม่เหมือนกัน

โดยธรรมชาติของยาแผนโบราณหรือยาสมุนไพรนั้นต้องอาศัยเวลาในการรักษาที่นานพอสมควร จึงเป็นการยากที่จะระบุระยะเวลาการใช้ที่ชัดเจนได้ สำหรับยาเลือดงาม ในตำรายาไทยไม่ได้มีการระบุระยะเวลาการใช้ที่ชัดเจน จึงไม่สามารถให้คำตอบได้ค่ะว่าต้องใช้เวลานานเท่าไร

สำหรับข้อห้ามในการใช้ยาอย่างต่อเนื่องตามที่ระบุในบัญชียาหลักแห่งชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ที่มีความผิดปกติของตับและไต เนื่องจากในตำรับยามีส่วนผสมของการบูรและพิมเสน* การใช้ยาเป็นเวลานานและต่อเนื่องอาจทำให้เกิดการสะสมสารทั้ง 2 ชนิดได้ ซึ่งทั้งการบูรและพิมเสนมีการรายงานความเป็นพิษที่ชัดเจนค่ะ แต่สำหรับส่วนประกอบอื่นๆ ในตำรับยังไม่มีรายงานความเป็นพิษจากการใช้ในรูปแบบของตำรับยาค่ะ

สำหรับการยาสมุนไพรแบบต่อเนื่อง โดยทั่วไปอาจลองใช้ติดต่อกันนาน 1 เดือน จากนั้นก็เว้นระยะ 1 เดือน แล้วจึงใช้ต่อ แต่ระหว่างที่ใช้ต้องสังเกตตนเองด้วย หากเกิดความผิดปกติที่ร้ายแรงขึ้นควรหยุดใช้ทันที

*หมายเหตุ: ยาเลือดงาม ประกอบด้วย เหง้าขิงแห้ง ตะไคร้บ้าน (ลำต้น) สะระแหน่ (ทั้งต้น) เหง้ากระชาย เหง้ากระทือ ผิวมะกรูด ใบมะนาว รากและใบกะเพรา หัวกระเทียม เปลือกเพกา โกฐจุฬาลัมพา ช้าพลู (ทั้งต้น) ลูกเร่วหอม ลูกจันทน์ ดอกกานพลู ดอกดีปลี เหง้าไพล พริกไทยล่อน รากเจตมูลเพลิงแดง รากชะเอมเทศ หนักสิ่งละ 5 กรัม และพิมเสน การบูร หนักสิ่งละ 1 กรัม