คำถาม : ฟ้าทะลายโจร
  • ลูกอายุ 4 ขวบ 7 เดือนค่ะ ป่วยบ่อย กินยาแผนปัจจุบันจนดื้อยาหมดแล้ว ล่าสุดป่วยตั้งแต่ต้นเดือน มิ.ย.60 กินยาแก้อักเสบ 3 ตัว ก็ไม่หาย อาการที่เหลือคือ น้ำมูกเขียวเหลือง กับ ไอมีเสมหะ หมอบอกให้ดูอาการไปก่อนเพราะดื้อยาหมดแล้ว ก็เลยลองเอาฟ้าทะลายโจรให้กิน เค้าไป รร.ก็เลยกินแค่เช้า 2 เม็ด เย็น 2 เม็ด กินสัก 10 วัน น้ำมูกขาวไอน้อยลง แต่อีกวันก็กลับเป็นสีออกเหลืองเขียวแต่ปริมาณเหลือน้อยลง แต่ไอเพิ่มขึ้นเป็นไอมีเสมหะกับไอแห้งๆ หาคุณหมอก็ว่าให้ดูไปก่อน ยังไม่อยากให้ฉีดยา ก็เลยกินฟ้าทะลายโจรเช้า 2 เม็ดเย็น 2 เม็ดต่ออีกค่ะ รวมๆ ก็ประมาณ 2 อาทิตย์แล้วค่ะ รู้สึกกินอยู่ก็ประคองไปได้เรื่อยๆ กินควบกับยาแก้ไอละลายเสมหะค่ะ แต่ยังไม่หายขาดซะที พอจะมีคำแนะนำเพิ่มเติมมั้ยคะ สำหรับฟ้าทะลายโจรควรทานต่อ เพิ่มยา หยุดยา หรือมีแนะนำสมุนไพรตัวไหนให้ลองมั้ยคะ
    ปล. เคยลองเขากุยของจีน แต่เทียบกับฟ้าทะลายโจร รู้สึกว่าฟ้าทะลายโจรจะดีกว่า

  • Date : 25/8/2560 16:26:00
คำตอบ : จากรายงานการวิจัยฟ้าทะลายโจรช่วยบรรเทาอาการหวัดและเจ็บคอได้จากฤทธิ์แก้ไข แก้อักเสบ แต่ฟ้าทะลายโจรไม่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอาการเจ็บคอ (Streptococcus group A) และการใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกันเป็นเวลานานมีผลทำให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรง เพราะฉะนั้นในระหว่างนี้ ขอให้คุณแม่หยุดใช้ยาฟ้าทะลายโจรก่อน ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางโรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก เพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้อง และได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมค่ะ เพราะการรักษาจำเพาะควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เนื่องจากโรคระบบทางเดินหายใจในเด็ก มีข้อจำกัดในการใช้ยาบางชนิดที่ไม่ควรใช้ในเด็ก หรือยาบางชนิดอาจใช้แล้วไม่ได้ผลในการรักษาและอาจทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนได้ค่ะ สำหรับการดูแลโดยทั่วไปหรือการรักษาตามอาการที่ผู้ปกครองสามารถทำได้คือ ให้เด็กรับประทานอาหารตามปกติ ไม่ลดอาหาร แต่ไม่ควรบังคับให้เด็กกิน เพราะจะทําให้เด็กอาเจียนได้ ควรดื่มน้ำมาก ๆ เพราะจะช่วยบรรเทาอาการไอ และทําให้เสมหะเหลวและถูกขับออกได้ อาจใช้น้ำอุ่นผสมกับน้ำผึ้งหรือน้ำมะนาว ดื่มบ่อยๆ ทำให้ชุ่มคอ และเสมหะหลุดออกมาได้ง่าย แต่ถ้าไม่ดีขึ้น ควรหยุดใช้เช่นเดียวกันค่ะ นอกจากนี้การเสริมอาหารโดยให้เด็กทานวิตามินซี หรือทานผักและผลไม้ที่เป็นแหล่งของวิตามินซีสามารถช่วยลดความรุนแรงของอาการหวัดได้ โดยวิตามินซีช่วยป้องกันการถูกทำลายของเซลล์โดยอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย อย่างไรก็ตามสำหรับเด็ก 4-8 ขวบ ไม่ควรทานวิตามินซีเกินวันละ 650 มิลลิกรัมต่อวั

ข้อมูลเพิ่มเติมของฟ้าทะลายโจรจากประกาศเรื่องยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ ฟ้าทะลายโจร (ยาแคปซูล ยาเม็ด ยาลูกกลอน) มีข้อบ่งใช้สำหรับบรรเทาอาการของหวัดได้ และเจ็บคอ โดยมีข้อห้ามใช้และข้อควรระวังการ ดังนี้

ข้อห้ามใช้
- ห้ามใช้กับผู้ที่มีอาการแพ้ฟ้าทะลายโจร
- ห้ามใช้กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทาให้เกิดทารกวิรูปได้
- ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจรสาหรับแก้เจ็บคอในกรณีต่าง ๆ ต่อไปนี้
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคไตอักเสบ เนื่องจากเคยติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจรูห์มาติค
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย และมีอาการรุนแรง เช่น มีตุ่มหนองในคอ มีไข้สูง และหนาวสั่น

ข้อควรระวัง
- หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทาให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรง
- หากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 3 วัน แล้วไม่หาย หรือ มีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์
- ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
- ควรระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันเลือดเพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้ - ควรระวังการใช้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลิซึม ผ่านเอนไซม์ Cytochrome P450 (CYP 450) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP 1A2, CYP 2C9 และ CYP 3A4

ที่มา :
- ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ.2559
- http://www.thaipediatrics.org/attchfile/CPG1.pdf