ถาม-ตอบ

คำถาม : ยาสมุนไพร

1.สอบถาม"ระยะเวลา"ในการทานยาสมุนไพร 4 ชนิด นี้ค่ะในการรักษา ได้แก่ขมิ้นชัน(รักษาโรคกระเพาะ) เพชรสังฆาต(รักษาริดสีดวงทวาร) มะระขี้นก(ลดน้ำตาลในเลือด) และ ฟ้าทะลายโจร (รักษาหวัดเจ็บคอ) ต้องทานติดต่อกันนานเท่าไหร่ค่ะต่อการรักษา 1 ครั้ง เนื่องจากบางครั้งแพทย์สั่งยาให้ผู้ป่วยคนละ 200-300 แคปซูล และผู้ป่วยสามารถทานยาเหล่านี้เพื่อป้องกันอาการได้หรือไม่ มีขนาดยาและระยะเวลาสำหรับการทานยาเพื่อป้องกันไม๊ค่ะ
2. เนื่องจากยาสมุนไพรส่วนใหญ่มักระบุไว้เกี่ยวกับหญิงตั้งครรภ์/หญิงให้นมบุตร ซึ่งเป็นข้อห้ามใช้หรือข้อควระวัง จึงอยากทราบว่ามียาสมุนไพรเดี่ยว ชนิดใดบ้างคะที่สามารถอนุโลมให้ทานได้ในหญิงตั้งครรภ์/หญิงให้นมบุตร
3. ขอคำแนะนำในการเก็บรักษา ผงยาสมุนไพร(วัตถุดิบอย่างน้อย 10 kg ขึ้นไป) ควรบรรจุในภาชนะประเภทใดค่ะ ขอบคุนมากค่ะ
Date : 22/6/2558 10:03:00

คำตอบ : 1. อ้างอิงจากคู่มือการใช้ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2555
1.1. ขมิ้นชัน รับประทานครั้งละ 500 มก. – 1 กรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน เมื่ออาการดีขึ้นให้หยุดใช้ยา ไม่ควรใช้ติดต่อกันเกิน 1 เดือน และควรใช้เมื่อมีอาการของโรคไม่แนะนำใช้เพื่อป้องกัน โรคกระเพาะอาหารโดยส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากพฤติกรรมการดำรงชีวิต จึงควรเน้นที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเช่น การรับประทานอาหารให้ตรงเวลา หลีเลี่ยงอาหารรสจัด เป็นต้น
1.2. เพชรสังฆาต มี 2 ตำรับ
- ตำรับที่ 1 แคปซูลผงยา 100 กรัม (ประกอบด้วยเถาเพชรสังฆาต 70 กรัม รากอัคคีทวาร 20 กรัม โกศน้ำเต้า 10 กรัม) รับประทานครั้งละ 1.2 กรัม วันละ 3 ครั้ง หลังอาหารทันที
- ตำรับที่ 2 แคปซูลผงยา 85 กรัม (ประกอบด้วยเถาเพชรสังฆาต 50 กรัม กะเม็ง 15 กรัม โกศน้ำเต้า 10 กรัม หัวกระชาย 10 กรัม) รับประทานครั้งละ 500 มล.-1 กรัม วันละ 3 ครั้ง หลังอาหารทันที
ทั้งสองตำรับแนะนำให้รับประทานเพื่อรักษาอาการเท่านั้น เมื่ออาการดีขึ้นแล้วให้หยุดใช้
1.3. มะระขี้นก จากคู่มือสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ มะระขี้นกจัดอยู่ในกลุ่มยาแก้ไข้ โดยให้รับประทานครั้งละ 500 มก.-1 กรัม วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร และให้ใช้เมื่อมีอาการเท่านั้น
ส่วนการใช้เพื่อลดระดับน้ำตาลในเลือดนั้นเป็นเพียงผลจากการวิจัยซึ่งระบุว่า ผู้ป่วยเบาหวานที่รับประทานแคปซูลผงแห้งผลมะระขี้นกขนาด 500 วันละ 2 ครั้ง นาน 1-4 เดือน มีผลลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ แต่การรับประทานระยะยาว จำเป็นต้องได้รับการตรวจสุขภาพควบคู่อย่างสม่ำเสมอ
1.4. ฟ้าทะลายโจรรับประทานครั้งละ 1.5 -3 กรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนอน หากใช้ติดต่อกัน 3 วันแล้วไม่หาย หรือมีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างการใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์
ส่วนการใช้เพื่อป้องกันโรคหวัดนั้น มีงานวิจัยระบุว่า การให้อาสาสมัครรับประทานแคปซูลฟ้าทะลายโจรขนาดวันละ 200 มก. นาน 3 เดือน ในช่วงผลัดเปลี่ยนฤดูซึ่งมักมีการระบาดของโรคหวัด พบว่าสามารถลดอุบัติการณ์การเกิดโรคหวัดในกลุ่มผู้ที่รับประทานฟ้าทะลายโจรได้อย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ไม่ได้รับประทาน

2. การรับประทานสมุนไพรในรูปแบบยาหรือสารสกัด ไม่แนะนำให้หญิงตั้งครรภ์/หญิงให้นมบุตรรับประทาน เนื่องจากอาจส่งผลต่อทารกในครรภ์ได้ แนะนำว่าควรรับประทานในรูปแบบอาหาร และให้มีการผลัดเปลี่ยนชนิดของพืชผักที่รับประทาน เพื่อให้ได้ประโยชน์และความหลากหลาย และมีความปลอดภัยด้วยค่ะ

3. ผงยาสมุนไพรควรเก็บในภาชนะที่แห้ง สะอาด มีฝาปิดมิดชิด อาจทำจากพลาสติกหรือแก้วก็ได้ ระวังอย่าให้มีความชื้น เพราะอาจทำให้เกิดเชื้อราได้

เอกสารอ้างอิง:
1. หนังสือคู่มือการใช้ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2555
2. ฐาน PHARM

Web Link ที่เกี่ยวข้อง

ที่อยู่

Social media