คำถาม : เห็ดถั่งเช่าสีทอง
  • อยากทราบเกี่ยวสรรพคุณของเห็ดถั่งเช่าสีทอง และอยากรู้ว่ามันคล้ายกับตังถั่งเฉ้าหรือป่าว แล้วจะมีการวิจัยไหนยืนยันได้ว่ามันไม่ส่งผลเสียต่อร่างกาย
  • Date : 30/12/2556 11:19:00
คำตอบ : ‘ถั่งเช่า’ เป็นสมุนไพรจีน แปลเป็นไทยว่า หญ้าหนอน ประกอบด้วยสองส่วนคือ ส่วนที่เป็นตัวหนอนผีเสื้อที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Hepialus armoricanus  และอีกส่วนหนึ่งคือเห็ดที่ขึ้นอยู่บนตัวหนอน ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cordyceps sinensis  โดยในฤดูหนาวหนอนจะฝังตัวอยู่ใต้ดิน และกินสปอร์ของเห็ด เมื่อถึงฤดูร้อนสปอร์จะเริ่มเติบโตเป็นเส้นใยและดูดสารอาหารจากตัวหนอน สปอร์เห็ดเหล่านี้ต้องการแสงอาทิตย์ จะแทงเส้นใยงอกออกทางปากและท้องของตัวหนอน และงอกขึ้นสู่พื้นดิน รูปลักษณะภายนอกคล้ายไม้กระบอก ส่วนตัวหนอนจะค่อยๆ ตายไป อยู่ในลักษณะของหนอนตายซาก ส่วน ‘ถั่งเช่าสีทอง’ นั้น เกิดจากการเพาะเลี้ยงทั้งดอกและเส้นใยเห็ด Cordyceps militaris  ซึ่งเป็นเห็ดสกุลเดียวกับถั่งเช่า แต่คนละสายพันธุ์ (species) สามารถเพาะได้ด้วยการใช้แมลงหลายชนิด ตัวหนอนหรือดักแด้ไหม หรือใช้อาหารสังเคราะห์ แล้วชักนำให้ออกเป็นดอกเห็ดในที่ที่มีอากาศเย็น หากผลิตเป็นอุตสาหกรรมก็สามารถใช้เมล็ดธัญพืชทดแทนแมลงหรือตัวหนอนได้
               เห็ดถั่งเช่าสีทองมีสรรพคุณทางยาคือ ช่วยต้านอนุมูลอิสระ เพิ่มภูมิคุ้มกัน ลดระดับน้ำตาลในเลือด ยับยั้งการเติบโตของเซลล์มะเร็ง เพิ่มประสิทธิภาพการไหลเวียนของโลหิต ต้านเชื้อแบคทีเรีย เป็นต้น และจากการสืบค้นข้อมูลงานวิจัย ไม่พบรายงานความเป็นพิษในคน พบเพียงการศึกษาความเป็นพิษเฉียบพลันของเห็ด Cordyceps militaris  บนตัวหนอนไหม ในหนูแรทและหนูเม้าส์ โดยขนาดที่ทำให้หนูตายจำนวนครึ่งหนึ่งของจำนวนเริ่มต้น (LD50) คือขนาดมากกว่า 10 ก./กก. ของน้ำหนักตัว ดังนั้นจึงไม่สามารถยืนยันได้ว่าหากรับประทานแล้วจะปลอดภัยร้อยเปอร์เซ็นต์ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของผู้รับประทานแต่ละคนด้วย เมื่อรับประทานเข้าไปต้องสังเกตความผิดปกติของร่างกายหากเกิดอาการแพ้หรือระคายเคืองในระบบทางเดินอาหารควรหยุดรับประทานทันที
               เห็ดถั่งเช่าสีทองและถั่งเช่าจัดอยู่ในสกุลเดียวกัน ดังนั้นข้อควรระวังในการใช้เห็ดถั่งเช่าก็สามารถนำมาพิจารณาประกอบการใช้ได้เช่นเดียวกัน โดยการใช้เห็ดถั่งเช่ามีข้อควรระวังคือ 1.) ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพราะอาจมีผลเสริมฤทธิ์ยาลดน้ำตาลในเลือด จนทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลงจนเกิดอันตราย 2.) ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยที่มีการใช้ยาในกลุ่มป้องกันการเกาะตัวของเกล็ดเลือด เนื่องจากถั่งเช่ามีฤทธิ์ต้านการเกาะกลุ่มของเกล็ดเลือด 3.) ระมัดระวังในการใช้ในผู้ป่วยที่มีการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน เนื่องจากถั่งเช่ามีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ การใช้ถั่งเช่าขนาดมากเกินไปอาจทำให้เกิดผลเสียได้ การใช้ในหญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร และเด็ก ยังมีข้อมูลไม่เพียงพอ และห้ามใช้ในผู้ที่แพ้เห็ดในสกุล Cordyceps ผู้ป่วยที่มีอาการหลอดลมอักเสบเรื้อรัง และผู้ป่วยที่มีอาการเต้นของหัวใจผิดปกติ
               สามารถอ่านข้อมูลเกี่ยวกับถั่งเช่าเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ สนง.ข้อมูลสมุนไพร หมวดข่าวอื่นๆที่หน้าสนใจ หัวข้อ ‘ถังเช่า’ สมุนไพรสุดฮิต http://www.medplant.mahidol.ac.th/document/chong-cao.pdf

Ref :
1. ‘ถังเช่า’ สมุนไพรสุดฮิต (Hot news)
2. เห็ดถั่งเฉ้าสีทอง http://www.greenclinic.in.th/cordycepsmilitaris.html