คำถาม : ขันทองพยาบาท กับ หมากดูก- ขันทองพยาบาท กับ หมากดูก สำหรับหมากดูก เมื่อให้ผลสามารถนำมากินได้ ส่วนขันทองพยาบาท มีกลิ่นฉุน กินผลไม่ได้ จึงทำให้สับสนว่า เป็นต้นเดียวกันหรือ เปล่า ครับ
- Date : 16/12/2556 11:10:00
คำตอบ : ขันทองพยาบาทมีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Suregada multiflora และมีชื่อพ้องอื่นๆ คือ หมากดูก มะดูก ขนุนดง ข้าวตาก ช้องรำพัน ดูกไม้ เป็นต้น ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูงได้ถึง 12 เมตร ใบเดี่ยวออกเวียนสลับรอบลำต้นหรือกิ่ง ใบออกเป็นคู่เชื่อมติดกัน ดอกออกเป็นช่อกระจุกอยู่บริเวณง่ามใบและตำแหน่งเดียวกันรอบกิ่ง ผลเกือบกลม เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 2.5 ซม. มีร่องตามยาวแบ่งเป็น 3 พู ที่ปลายมักมีติ่งเล็กๆ ติดอยู่ ผิวเกลี้ยง เมื่อสุกมีสีเหลืองอมแสด เมื่อแห้งแตกออกได้เป็น 3 ซีก มีเมล็ด 1 เมล็ด ลักษณะกลม การใช้ประโยชน์พื้นบ้าน มักใช้น้ำต้มจากรากดื่มแก้ไข้หรือใช้เปลือกลำต้นตำพอกแก้โรคผิวหนัง และไม่พบการใช้ประโยชน์จากผล
นอกจากนี้ยังมีต้น มะดูก (Dysoxylum andamanicum) ที่มีชื่อพ้องว่า หมากดูก เช่นเดียวกัน ลักษณะของต้นมะดูกคือ เป็นไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 20 เมตร ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 1 - 2 คู่ ปลายคี่ ออกแบบสลับต่างระนาบหรือเกือบตรงข้าม ดอกออกเป็นช่อยาวและแคบขนาดประมาณ 2.5 - 5 ซม. ก้านช่อดอกมีขนละเอียดประปราย กลีบดอกสีเหลือง 4 กลีบ ผลค่อนไปทางกลมหรือรูปไข่ ขนาดกว้างประมาณ 2 ซม. การใช้ประโยชน์พื้นบ้านจะใช้เปลือกลำต้นต้มน้ำดื่มแก้ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย ท้องร่วง ท้องเดิน เป็นต้น และไม่พบการใช้ประโยชน์จากผลเช่นเดียวกัน
จากข้อมูลที่คุณให้มาไม่สามารถสรุปได้ว่าขันทองพยาบาทกับหมากดูกที่คุณพบเป็นต้นเดียวกันหรือต่างชนิดกัน เนื่องจากข้อมูลยังไม่เพียงพอ อย่างไรก็ตาม คุณสามารถเปรียบเทียบลักษณะพืชตามข้อมูลเบื้องต้นที่ทางสำนักงานฯ ให้ไปหรือหากยังไม่สามารถระบุชนิดได้ ให้ถ่ายรูปต้นพืชดังกล่าว โดยพยายามถ่ายทุกส่วนของพืชให้ได้ครบถ้วนมากที่สุด แล้วส่งข้อมูลกลับมาอีกครั้ง เพื่อทางสำนักงานฯ จะนำข้อมูลและภาพที่ได้ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเรื่องพันธุ์พืชค่ะ
.png){kind=logo}
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร FanPage
mpic_mupy 