คำถาม : เจตพังคี
  • 1. เจตพังคี และ พังคี เป็นพืชตัวเดียวกันไหมคะ
    2. ไคร้เครือมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่าอะไรคะ ทำไมถอนออกจากตำรับยา
    ขอบคุณค่ะ

  • Date : 28/10/2556 14:26:00
คำตอบ : 1. เจตพังคีมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cladogynos orientalis  Zipp. ex Span. ส่วนพังคีมีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Croton crassifolius  Geiseler ทั้งสองต้นนี้เป็นพืชคนละชนิดกัน แต่จัดอยู่ในเดียวกัน คือวงศ์ EUPHORBIACEAE
               2. อ้างอิงตามหนังสือรายชื่อพรรณไม้ในประเทศไทย ไม่พบพืชชื่อไคร้เครือ และตามตำรายาไทยจะกล่าวถึงรากไคร้เครือเป็นไม้เล็กชนิดลงรากใหญ่ เกิดตามป่าชื้นและป่าโปร่งทั่วไป แต่ยังไม่ทราบแหล่งที่มาทางพฤกษศาสตร์ที่แน่นอน ตำราบางเล่มกล่าวว่าเป็นพืชสกุล Jasminum ในวงศ์ Oleaceae บางตำราก็ว่าเป็นต้นโลดทนงหรือเจตพังคี บางตำราก็ว่าเป็นพืชในสกุล Aristolochia แต่เนื่องจากสันนิษฐานที่ว่าไคร้เครือเป็นพืชในสกุล Aristolochia ซึ่งพืชในสกุลนี้จะมีสาร Aristolochic acid ที่ก่อให้เกิดความเป็นพิษต่อไต และมีรายงานการทดสอบในประเทศเบลเยี่ยมพบว่า ในสุภาพสตรีสูงอายุที่ได้รับสมุนไพรจากประเทศจีน 39 คน พบว่าเป็นมะเร็ง 18 คน เนื่องจากมีสารประเภท Aristolochic acid เป็นส่วนประกอบ และองค์การอนามัยโลกได้ประกาศให้พืชสกุล Aristolochia เป็นสารก่อมะเร็งในมนุษย์ และประกาศห้ามใช้ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2002 จึงมีการถอนออกจากตำรับยาค่ะ

Ref :
- หนังสือตำราโอสถพระนารายณ์
- เว็บไซต์บัญชียาหลักแห่งชาติ http://www.nlem.in.th
- ถาม-ตอบเก่า