คำถาม : มะขามแขก
  • ทราบมาว่าการทานยาสมุนไพรมะขามแขกติดต่อกันเป็นเวลานาน ไม่ดี ขอเรียนถามว่า
    1. ในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ท้องผูกเป้นประจำ ทานยามะขามแขกติดต่อเป็นเวลานาน ทานเป็นประจำ จะมีผลอย่างไร และควรทานอย่างไรจึงปลอดภัย?
    2. ยาสมุนไพรมะขามแขก กับยามะขามแขกแผนปัจจุบัน แตกต่างกันอย่างไรบ้าง และผลการใช้แตกต่างกันหรือไม่ และมีความปลอดภัยแตกต่างกันหรือไม่?
    ขอบคุณค่ะ

  • Date : 5/11/2555 12:27:00
คำตอบ : 1. การใช้มะขามแขกเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดการทำลายระบบประสาทที่ใช้ควบคุมการบีบตัวของลำไส้ ทำให้การทำงานของลำไส้ใหญ่ลดลง ร่างกายเคยชินกับการกระตุ้นด้วยมะขามแขก และไม่ถ่ายอุจจาระด้วยตนเองตามปกติ และเมื่อใช้ติดต่อกันนานๆ อาจทำให้เกิดการดื้อยา จำต้องเพิ่มขนาดยามากขึ้นเรื่อยๆ จนอาจจะทำให้เป็นโรคท้องผูกเรื้อรัง แนะนำว่าให้ใช้เป็นครั้งคราวเมื่อมีอาการจะดีกว่าค่ะ นอกจากนี้ยังมีรายงานว่าการใช้มะขามแขกในขนาดสูง หรือติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจก่อให้เกิดพิษต่อตับ ไต และสมอง ร่างการสูญเสียเกลือแร่เนื่องจากมีการขับถ่ายมากเกินควร รวมทั้งเป็นผลเสียต่อลำไส้เองด้วย
               2. ยาสมุนไพรมะขามแขก กับยามะขามแขกแผนปัจจุบัน มีความแตกต่างกันในรูปแบบของการใช้ และปริมาณสารสำคัญในการออกฤทธิ์ ซึ่งการใช้ในรูปแบบของยาแผนปัจจุบันจะมีการควบคุมสารสำคัญในการออกฤทธิ์ในปริมาณที่สม่ำเสมอกว่ายาชงสมุนไพรมะขามแขก แต่ทั้งสองแบบให้ผลการใช้และความเป็นพิษไม่แตกต่างกันค่ะ
               การรักษาอาการท้องผูกดีที่สุดคือ การเลือกรับประทานอาหารที่มีกากใย หรือไฟเบอร์มากๆ เพราะหน้าที่ของไฟเบอร์คือ การเพิ่มปริมาณอุจจาระให้กับลำไส้ใหญ่ ช่วยกระตุ้นให้ระบบขับถ่ายเป็นปกติ ซึ่งโดยมากจะพบอยู่ในผักและผลไม้ เช่น พรุน ส้ม มะละกอ ผักคะน้า ผักกวางตุ้ง ผักโขม ข้าวกล้อง เม็ดแมงลัก เป็นต้น