คำถาม : ใบขี้เหล็ก- เคยอ่านเจอพบว่า สารสกัดจากใบขี้เหล็กช่วยให้นอนหลับ แต่มีผลต่อตับ แต่เหตุใดจึงยังเห็นวางจำหน่ายอยู่ อยากทราบว่า ตกลงแล้ว แคบซูลสกัดใบขี้เหล็กมีอันตรายใช่หรือไม่ แต่ทำไมมีวางจำหน่าย ขอบคุณค่ะ
- Date : 10/8/2555 15:07:00
คำตอบ : ตามสรรพคุณแผนโบราณระบุไว้ว่า ใบ ยอด และดอกอ่อนของขี้เหล็ก เมื่อใช้เป็นอาหาร จะช่วยระบายท้อง ทำให้นอนหลับ เช่นเดียวกับการศึกษาทางด้านเคมีและเภสัชวิทยาพบว่า สารสำคัญในขี้เหล็กอย่าง บาราคอล มีฤทธิ์คลายเครียด ทำให้นอนหลับ และต้านการชัก แต่เนื่องจากมีรายงานว่ายาเม็ดขี้เหล็กทำให้เกิดอาการตับอักเสบในผู้ป่วยที่รับประทานยาเม็ดขี้เหล็กขนาด 20 - 40 มิลลิกรัม ติดต่อกันนาน 7 - 60 วัน เพื่อให้นอนหลับ โดยพบว่าทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเฉียบพลัน คลื่นไส้อาเจียน ตัว-ตาเหลือง แต่หลังจากหยุดใช้ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น รวมทั้งการทำงานของตับก็กลับมาเป็นปกติ ซึ่งใช้เวลาประมาณ 5 - 6 เดือน และพบว่าสารบาราคอลเป็นสารที่ทำให้เกิดพิษดังกล่าว ดังนั้นหากต้องการใช้ขี้เหล็กในรูปของยาเม็ด ต้องตรวจการทำงานของตับอย่างใกล้ชิด และไม่ควรใช้ในผู้ป่วยที่มีปัญหาเกี่ยวกับตับ ซึ่งขณะนี้ทางองค์การอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ได้ถอนตำรับยาเม็ดขี้เหล็ก (เฉพาะยาเดี่ยว) ออกจากท้องตลาดแล้ว ส่วนที่มีการขายกันอยู่คงต้องดูว่าปริมาณสารสำคัญ รวมทั้งขนาดที่ระบุให้ใช้ เป็นขนาดที่ทำให้เกิดพิษได้หรือไม่ แต่หากต้องการใช้ขี้เหล็กอย่างปลอดภัย ขอแนะนำให้รับประทานในรูปของอาหารจะดีที่สุด เนื่องจากการใช้เป็นอาหาร จะมีการต้มน้ำทิ้งหลายครั้งเพื่อลดความขม ทำให้ปริมาณสารเจือจางหรือลดลงอยู่ในขนาดที่ไม่ทำให้เป็นพิษ