คำถาม : สมุนไพรป้องกันแมลง- เมื่อดูรูปต้นหางไหล หรือโลติ๊น ในข้อมูลสารสนเทศแล้วสงสัยว่า
ทำไมต้นสาวดำ(ชื่อท้องถิ่นใต้) มียอดสีแดง แต่มีใบแบบขนนกเพียง 5 ใบเท่านั้น
ยังใช้ในการเบื่อปลาได้ด้วย แต่รูปแตกต่างกันมาก เป็นชนิดเดียวกัน หรือคนละชนิดกันครับ
- Date : 21/10/2554 18:52:00
คำตอบ : พืชทั้งสามชนิดที่กล่าวมาเป็นพืชคนละต้นค่ะ
หางไหล มีชื่อวิทยศาสตร์คือ Dalbergia velutina ชื่อพ้อง เครือคางควาย เครือปี้ ตานขโมย
ลักษณะ เป็นไม้เถาเนื้อแข็งหรือไม้พุ่ม สูงได้ถึง 15 เมตร ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงสลับ ยาว 12-20 ซม. ใบย่อย 11-15 ใบรูปขอบขนาน กว้าง 1.5-3 ซม. ยาว 3-7.5 ซม. โคนใบกลม หรือรูปลิ่ม ปลายใบกลม ผิวใบมีขน เส้นใบ 8-9 คู่ ก้านใบยาว 1.5-3 ซม. แกนกลางยาว 5-15 ซม. ก้านใบย่อยยาว 2-4 มม. ดอกช่อแยกแขนงออกที่ซอกใบ ยาว 4-10 ซม. ใบประดับรูปขอบขนาน ปลายมน กว้าง 1 มม. ยาว 2 มม. ใบประดับรูปขอบขนาน ปลายแหลม กว้าง 0.7 มม. ยาว 1.5 มม. ก้านดอกย่อยยาว 2 มม. กลีบดอกรูปดอกถั่วสีขาวครีม ฝักรูปขอบขนาน กว้าง 1.8-2 ซม. ยาว 5-6.5 ซม. ผิวเกลี้ยง เมล็ดรูปไต สีน้ำตาล กว้าง 7-8 มม. ยาว 17-20 มม.
โล่ติ๊น มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Derris elliptica ชื่อพ้อง กะลำเพาะ เครือไหลน้ำ โพตะโกส้า หางไหลแดง ไหลน้ำ อวดน้ำ
ลักษณะ เป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่เรียงสลับ ยาว 22.5-37.5 ซม. ใบย่อย 9-13 ใบ รูปขอบขนานถึงรูปใบหอกแกมขอบขนาน กว้าง 2.5-3.5 ซม. ยาว 7.5-15 ซม. ปลายใบเป็นติ่งแหลม หลังใบเกลี้ยงท้องใบมีขน ดอกช่อกระจะยาว 22.5-30 ซม. มีขนสั้นหนานุ่ม กลีบเลี้ยงยาวประมาณ 6 มม. เชื่อมติดกันเป็นรูประฆังมีขน กลีบดอกรูปดอกถั่ว สีชมพู หายากที่เป็นสีขาว ยาวประมาณ 1.5 ซม. กลีบกลางรูปโล่เกสรตัวผู้เชื่อมติดกันเป็นมัดเดียว รังไข่มีขนอุย ฝักรูปขอบขนานถึงรูปใบหอก กว้าง 2 ซม. ยาว 3.5-8.5 ซม. ตะเข็บบนแผ่เป็นปีก มีเมล็ด 1-4 เมล็ด
สาวดำ เป็นชื่อพ้องของต้น ตานดำ มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Diospyros transitoria ชื่อพ้องอื่นๆ มะขามโคก ลำบิดใบใหญ่ หมาเล็ก อีสาวดำ
ลักษณะ เป็นไม้ต้นขนาดใหญ่ ใบรูปไข่แกมขอบขนาน ฐานใบมน ปลายใบแหลม เนื้อใบหนา เกลี้ยง ดอกเพศผู้เป็นช่อ กลีบรองกลีบดอกรูปคล้ายระฆัง ปลายแยกจากกัน กลีบดอกเป็นหลอดยาว ปลายแยก ดอกเพศเมียเป็นดอกเดี่ยว กลีบรองกลีบดอกและกลีบดอกคล้ายดอกเพศผู้แต่มีขนาดใหญ่กว่า ผลเกลี้ยง
กล่าวโดยสรุปคือ หางไหลและโล่ติ๊น เป็นพืชไม้เถาเหมือนกัน แต่ขนาดใบของโล่ติ๊นจะใหญ่กว่า ส่วนต้นสาวดำนั้น เป็นชื่อพ้องของต้นตานดำ เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่และไม่ได้มีลักษณะใบเป็นแบบขนนกค่ะ