คำถาม : สารสกัดและประโยชน์ - 1. สารต่าง ๆ ที่อยู่ในสันโศก ใบมะรุม และใบพลู มีอะไรบ้าง2. ประโยชน์ของพืชสมุนไพรทั้งสามชนิดนี้ มีอะไรบ้าง
3. สารสกัดที่ได้สามารถยับยั้งแบคทีเรียชนิดใดบ้าง และมีชื่อว่าอย่างไร
- Date : 10/9/2553 14:23:00
คำตอบ : ทางสำนักงานขอแยกตอบเป็นต้นๆ ดังนี้
ต้นสันโศก
สารเคมีที่พบส่วนใหญ่คือสารกลุ่ม คัวมาริน (Coumarins) และ คาร์บาโซล (Carbazoles) โดยพบว่าสารสกัดคลอโรฟอร์มจากต้นสันโศกมีฤทธิ์ยับยั้งรายีสต์ Candida albicans และเชื้อ Mycobacterium tuberculosis
สรรพคุณแผนโบราณใช้ราก บำรุงธาตุ ขับผายลม ต้น ใช้ขับลมในลำใส้ แก้ไอ ใบ แก้ไข้ แก้ริดสีดวงจมูก แก้ปวดท้อง ดอกขับเสมหะ ผล ใช้ขับลมในเลือด เปลือก แก้ริดสีดวงจมูก การศึกษาทางวิทยาศาสตร์พบว่ามีฤทธิ์ ยับยั้งการเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด ทำให้หลอดเลือดหดตัว คล้ายกล้ามเนื้อเรียบ เป็นพิษต่อปลา
มะรุม
สารสำคัญที่พบในใบมะรุม คือ สารต้านออกซิเดชั่นชนิดต่างๆ เช่น ascorbic acid, flavonoid แร่ธาตุต่างๆ กรดอะมิโนจำเป็น เช่น methionine, cystine, trytophan และสารกลุ่ม nitrile, mustard oil glycosides และ thiocarbonayte glycoside และมีรายงานว่าน้ำคั้นสดจากใบมะรุมมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ Pseudomonas aeruginosa และ Staphylococcus aureus ได้
สรรพคุณแผนโบราณใช้ล้างแผล ใช้ทาและพอกแผล ถูนวดขมับขณะปวดศีรษะ รักษาโรคริดสีดวงทวาร แก้ไข้ แก้เจ็บคอ ติดเชื้อในหูและตา เลือดออกตามไรฟัน เป็นหวัดน้ำมูกไหล หลอดลมอักเสบ สำหรับการศึกษาทางเภสัชวิทยาพบว่าใบมะรุมมีฤทธิ์ลดความดัน ต้านการเกิดเนื้องอก ต้านมะเร็ง ลดระดับคอเลสเตอรอล ป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร ป้องกันตับอักเสบ ควบคุมฮอร์โมนธัยรอยด์ ลดระดับน้ำตาลในเลือด เป็นต้น แต่อย่างไรก็ตามฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาเหล่านี้เป็นเพียงการทดลองในสัตว์ทดลองหรือในหลอดทดลองเท่านั้น
พลู
พลูจะพบสารในกลุ่ม alkaloids, terpennes, phenyl propanoid และน้ำมันหอมระเหยซึ่งพบสาร chavicol,cineol,eugenol,carvacrol,caryophyllene เป็นส่วนประกอบสำคัญ โดยพบว่าน้ำมันจากใบพลูมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย Bacillus subtilis, Salmonella sp, Escherichai coli, Pseudomonas solanacearum และยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อรา Asperigillus niger, A. Parasiticus, Fusarium spp. Trichophyton mentographytes , T. rubrum, Epidermophyton floccosum และ Microsporum gypseum
สรรพคุณแผนโบราณใช้รักษาอาการช้ำบวม รักษาอาการปวดทอง รักษาอาการไอเจ็บคอ และขับเสมหะ รักษาอาการผื่นคันเนื่องจากเกิดลมพิษ รักษาโรคผิวหนัง รักษาโรคกลากเกลื้อน แผลอักเสบ ฝหนองและสิว นอกจากนี้ยังใชน้ำคั้นจากใบพลูสดเปนยาถายพยาธิ ยาระบาย แกอาการทองผูก ขับเสมหะ ลดไข แกปวดศีรษะ ขับลมในกระเพาะอาหาร ทําใหลมหายใจหอมสดชื่น เปนยาสมานแผลและใชปองกันเชื้อจุลินทรีย