ถาม-ตอบ

คำถาม : ลูกใต้ใบ

ทราบว่าพืชที่มีชื่อลูกใต้ใบ มีด้วยกัน 4 ชนิด อยากทราบว่าที่ระบุใช้ในตำรับยาไทยเรา เป็นชนิดใดค่ะ หรือมีการใช้ทั้ง 4 ชนิด ในสรรพคุณที่แตกต่างกัน
Date : 22/10/2551 16:44:00

คำตอบ : จากการสืบค้นข้อมูลรายงานการวิจัยเปรียบเทียบลักษณะพฤกษศาสตร์ของพืชสกุล Phyllanthus ในภาคกลางของไทย พบว่าจำแนกชนิดได้ 4 ชนิด คือ Phyllanthus amarus Schum .& Thonn., Phyllanthus debilis Klein ex Willd., Phyllanthus urinaria L. และ Phyllanthus vigatus Forst.f ตามลำดับ ตามธรรมชาติพบ P. debilis ขึ้นปะปนกับ P.amarus ทั้งในที่โล่งและที่ร่มรำไรมากกว่าขึ้นปะปนกับ P. urinaria, ส่วน P. vigatus มักพบตามทุ่งนาและทุ่งหญ้าในสภาพที่ต่างจากแหล่งธรรมชาติ 3 ชนิดแรก นอกจากนี้ยังมีการเรียกชื่อปะปนกันระหว่าง “ลูกใต้ใบ” และ “หญ้าใต้ใบ” ในพืช 3 ชนิดแรกอีกด้วย
จากสาเหตุการขึ้นปะปนกันของสมุนไพร และการเรียกชื่อปะปนกันนี้จึงมักพบเจอความผิดพลาดในการนำสมุนไพรสกุล Phyllanthus มาใช้ โดยเฉพาะผู้เก็บสมุนไพรลูกใต้ใบ ได้นำพืชสกุล Phyllanthus ลักษณะคล้ายคลึงกันมาขายปะปนกัน เมื่อเป็นสมุนไพรแห้งแล้วจึงยากแก่การคัดเลือก และระบุชนิดของสมุนไพรได้ค่ะ
จากการค้นข้อมูลหนังสือสมุนไพรไม้พื้นบ้าน เล่ม 4 คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล พบข้อมูลสรรพคุณตามตำรายาไทย พบสมุนไพรสกุล Phyllanthus 2 ชนิด ดังนี้
1.Phyllanthus amarus Schum. ชื่อพ้อง : P.nanus Hook.f., P. niruri Thw.
ต้น , ราก แก้ไข้หวัด แก้ท้องเสีย แก้บวม แก้ปัสสาวะขัด แก้นิ่ว ขับปัสสาวะ
ใบ แก้ไข้หวัด แก้ไข้ แก้ปัสสาวะขัด แก้นิ่ว แก้ดีซ่าน ตัวเหลือง ฝีในคอ แก้ไอในเด็ก แก้ฝีตะมอย
ลูก แก้พิษตานซาง แก้ร้อนใน แก้ไข้
ทั้งต้น แก้พิษไข้ทุกชนิด ระงับความร้อน แก้ไข้จับสั่น ขับระดูขาว แก้พิษตานซาง แก้น้ำดีพิการ แก้ดีซ่าน กระตุ่นเตือนไต และกระเพาะเบาให้ทำงาน แก้ไอ เป็นต้น
2.Phyllanthus debilis Klein ex Willd. ชื่อพ้อง : P. niruru var debilis (Klein ex Willd) พบการระบุสรรพคุณตามตำรายาไทยไว้เหมือนกับ Phyllanthus amarus ค่ะ

Web Link ที่เกี่ยวข้อง

ที่อยู่

Social media