ฤทธิ์ปกป้องสมองและต้านอาการชักของตะไคร้

การศึกษาฤทธิ์ปกป้องสมองและต้านอาการชักของน้ำมันหอมระเหย (essential oil; EO), สารสกัด 70% เอทานอล (hydroalcoholic extract; E1), สาร citral (CIT) และสาร geraniol (GER) ซึ่งเป็นสารสำคัญที่พบในตะไคร้ (Cymbopogon citratus) ในปลาม้าลาย zebrafish (Danio rerio) ที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดอาการชักด้วย pentylenetetrazole (PTZ) โดยปลาที่โตเต็มวัยจะถูกจุ่มในสารทดสอบซึ่งมีความเข้มข้นต่าง ๆ ดังนี้ EO (5, 10, 20 มก./ล.), E1 (1, 2, 3 ก./ล.), CIT (5, 10, 20 มก./ล.), และ GER (5, 10, 20 มก./ล.) หรือ CIT + GER (5 มก./ล.) เป็นเวลานาน 10 นาที จากนั้นจึงย้ายปลาลงในแทงค์ทดสอบขนาด 13 × 15 × 10 ซม. ที่บรรจุสารละลาย PTZ ความเข้มข้น 7.5 มิลลิโมลาร์ ขนาด 1 ล. บันทึกผลภายในเวลา 20 นาที พบว่า สารทดสอบทุกชนิดสามารถเพิ่มระยะเวลาก่อนที่จะเกิดอาการชัก (latency time) จากการเหนี่ยวนำด้วย PTZ ได้ โดยประสิทธิภาพจะขึ้นกับความเข้มข้นที่ให้ ซึ่งระยะเวลาดังกล่าวจะลดลงเมื่อสัตว์ทดลองได้รับยา flumazenil (GABAA receptor antagonist) แสดงให้เห็นว่า กลไกการออกฤทธิ์มีความเกี่ยวข้องกับ GABAA receptors และพบว่าการให้ CIT ร่วมกับ GER ในขนาดต่ำ (5 มก./ล.) จะออกฤทธิ์เสริมกัน (synergistic effect) การวิเคราะห์ตัวอย่างเนื้อเยื่อสมองของสัตว์ทดลองพบว่า ที่ความเข้มข้นสูงสุด สารทดสอบทุกชนิดทำให้ระดับ malondialdehyde และ nitric oxide ลดลง และทำให้ระดับ glutathione และ catalase เพิ่มขึ้น แสดงให้เห็นว่าสารทดสอบทุกชนิดมีฤทธิ์ปกป้องสมอง จากผลการทดลองข้างต้นสรุปได้ว่าน้ำมันหอมระเหย, สารสกัด 70% เอทานอล, สาร citral และสาร geraniol จากตะไคร้มีฤทธิ์ปกป้องสมองและต้านอาการชักได้

J Ethnopharmacol. 2021;275:114142.