ผลของสารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศต่อการทำงานของโปรตีนที่ทำหน้าที่ขนส่งยา

การศึกษาผลของสารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศต่อการทำงานของโปรตีนที่ทำหน้าที่ขนส่งยาบนเซลล์มะเร็งเยื่อบุลำไส้ Caco-2 (continuous cell of heterogeneous human epithelial colorectal adenocarcinoma cells), เซลล์ LLC-PK1 (renal-tubular epithelial cell) และเซลล์ LLC-GA5-COL300 (human P-gp overexpressed-LLC-PK1) โดยวิเคราะห์ผลของสารสกัดต่อการสะสมของ calcein-AM ในเซลล์ เปรียบเทียบกับการใช้ยา verapamil ซึ่งมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของ P-glycoprotein (กลุ่มควบคุมแบบยับยั้ง) และเซลล์เพาะเลี้ยงปกติที่ไม่มีการให้สารสกัดหรือยาใดๆ (กลุ่มควบคุม) ผลจากการทดลองพบว่า สารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศเข้มข้น 1 มก./มล. มีผลเพิ่มการสะสม calcein-AM ในเซลล์ Caco-2 และ LLC-PK1 เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุมและกลุ่มควบคุมแบบยังยั้ง แต่ในเซลล์ LLC-GA5-COL300 ซึ่งเป็นเซลล์มีการแสดงออกของ P-glycoprotein มากกว่าปกติกลับพบว่า สารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศมีผลลดการสะสมของ calcein-AM ในเซลล์ลง 37% เมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม ซึ่งแสดงให้เห็นว่า สารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศมีผลกระตุ้นการทำงานของ P-glycoprotein ส่วนผลของการสะสม calcein-AM ในเซลล์ Caco-2 และ LLC-PK1 สันนิษฐานว่า สารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดเทศอาจมีผลยับยั้งโปรตีน MRP2 ซึ่งเป็นโปรตีนในเซลล์ที่ทำหน้าที่ขับยาออกจากเซลล์ (endogenous efflux transporter) และมีรายงานว่าพบโปรตีนดังกล่าวในเซลล์ทั้ง 3 ชนิดที่นำมาใช้ทดสอบด้วยเช่นกัน ผลจากการศึกษาทั้งหมดสรุปได้ว่าสารสกัดน้ำต้มจากใบชุมเห็ดมีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของ P-glycoprotein และอาจมีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของโปรตีน MRP2

TJPS. 2018; 42(suppl.): 55-8.