ฤทธิ์ปกป้องตับและไตของหนูที่เป็นเบาหวานของโปรตีนจากเมล็ดข้าว

การศึกษาฤทธิ์ปกป้องตับและไตของโปรตีนจากเมล็ดข้าว (rice endosperm protein; REP) ที่สกัดแยกมาจากข้าวญี่ปุ่น Oryza sativa L. cv. Koshihikari ในหนูแรทที่อ้วนและเป็นเบาหวาน (Zucker diabetic fatty (ZDF) rat) ซึ่งหนูดังกล่าวจะมีภาวะไขมันเกาะตับ (fatty liver) และไตผิดปกติจากภาวะเบาหวาน (diabetic nephropathy) โดยให้หนู ZDF เพศผู้ อายุ 7 สัปดาห์ กินอาหารที่มี REP หรือโปรตีนนม (casein; C) เป็นส่วนประกอบอยู่ 20% เป็นเวลา 8 สัปดาห์ พบว่าระดับ HbA1c ของหนูที่ได้รับ REP ลดลงอย่างชัดเจนเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับ C เมื่อตรวจเนื้อเยื่อตับก็พบว่า REP สามารถป้องกันการสะสมของไขมันที่ตับได้ โดยผลรวมไขมัน ไตรกลีเซอไรด์ และผลรวมคอเลสเตอรอลลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ได้รับ C และการศึกษาการเผาผลาญในเซลล์ตับ (liver metabolome) พบว่า REP ทำให้กระบวนการเผาผลาญสารอาหารเพิ่มขึ้น ทั้งการเกิด glycolysis, pentose phosphate pathway และ carnitine metabolism ส่งผลให้เกิดการกระตุ้นการสลายกลูโคส (glucose catabolism) และการสลายกรดไขมัน (fatty acid oxidation) จากผลดังกล่าวจึงคาดว่า REP มีกลไกในการกระตุ้นกระบวนการเผาผลาญสารอาหารจึงทำให้การสะสมไขมันที่ตับลดลง และการตรวจปัสสาวะของหนูพบว่า ระดับของ albumin และ N-acetyl-β-D-glucosaminidase ในหนูที่ได้รับ REP ลดลง ซึ่งสารทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นตัวชี้วัดความผิดปกติของไต นอกจากนี้ยังพบว่าการขยายขนาดของ mesangial matrix (mesangial matrix expansion) และ glomerular (glomerular hypertrophy) ในไตของหนูที่ได้รับ REP ลดลงอย่างชัดเจน ทำให้สามารถสรุปได้ว่า โปรตีนจากเมล็ดข้าวสามารถป้องกันความผิดปกติของตับและไตที่เกิดจากภาวะอ้วนและเบาหวานไต้

British Journal of Nutrition 2016;116:1326-35