ฤทธิ์ต้านภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันของสารซาโปนินจากดอกชั่งชิก

การศึกษาฤทธิ์ต้านภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (Acute myocardial infarction; AMI) ของสารในกลุ่มซาโปนินซึ่งแยกได้จากดอกตูม (flower buds) ของชั่งชิกหรือโสมจีน (Panax notoginseng ; FS) พบว่าสาร FS ขนาด 50, 100 หรือ 200 มคก./มล. สามารถกระตุ้นการเคลื่อนตัวของ human umbilical vein endothelial cells (HUVECs) จากการเหนี่ยวนำด้วย vascular endothelial growth factor (VEGF) ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับการสร้างหลอดเลือด และทำให้หลอดเลือดที่ผิดปกติบางส่วนได้รับการซ่อมแซมเมื่อทำการทดสอบในตัวอ่อนของปลาม้าลาย และเมื่อทำการทดลองในหนูแรทที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันด้วยการผูกหลอดเลือดด้วยเส้นไหม จากนั้นจึงให้สัตว์ทดลองได้รับสาร FS ในขนาด 25 - 50 มก./กก./วัน เป็นเวลา 2 สัปดาห์ พบว่าสาร FS ทำให้โปรตีนที่เกี่ยวข้องการการสร้าง VEGF เพิ่มขึ้นถึง 3 เท่า และทำให้ความหนาแน่นของหลอดเลือดบริเวณที่เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายบางส่วนเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังทำให้ค่าเฉลี่ยของเซลล์ที่เกิดการตายแบบอะพอพโตซิส (apoptotic nuclei) ลดลง โดยประสิทธิภาพจะขึ้นกับขนาดที่ให้ ทำให้สามารถสรุปได้ว่าสาร FS ซึ่งแยกได้จากดอกตูมของชั่งชิกหรือโสมจีนมีฤทธิ์กระตุ้นการสร้างหลอดเลือดทั้งในหลอดทดลองและสัตว์ทดลอง ซึ่งคาดว่าสารบริสุทธิ์ที่แยกได้จากสาร FS น่าจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันและรักษาโรคที่เกี่ยวกับความผิดปกติของหลอดเลือดและหัวใจได้

J Ethnopharmacol 2016;181:50-8.