คำถาม : สารในใบไม้- สารในใบไม้มีอะไรบ้าง แล้วสารแต่ละอย่างมีประโยชน์กับโทษต่อพืชอื่นๆอย่างไร
- Date : 27/12/2562 16:27:00
คำตอบ : สารในพืชมีหลายชนิด ซึ่งอาจแบ่งเป็นกลุ่มใหญ่ๆ ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต สารกลุ่มไขมัน น้ำมันหอมระเหย เรซิ่นและบาลซั่ม โปรตีน แอลคาลอยด์ และกลัยโคไซด์ สารแต่ละชนิดมีประโยชน์ แต่บางชนิดก็มีโทษ และมีฤทธิ์เป็นสารพิษ (1)
สำหรับผลต่อพืชชนิดอื่น พบว่าพืชชนิดต่างๆ ในธรรมชาติทั้งพืชปลูกและวัชพืชมีความสัมพันธ์ทางด้านชีวเคมีต่อกัน โดยพืชสามารถผลิตสารเคมีขึ้นมา ส่วนใหญ่เป็นสารทุติยภูมิ (secondary metabolites) และปลดปล่อยสารเหล่านั้นออกสู่สภาพแวดล้อมและมีผลกระทบทั้งด้านการส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืช และการยับยั้งการเจริญเติบโตของพืชที่ขึ้นอยู่ข้างเคียง หรือสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เรียกปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ว่า อัลลีโลพาที (allelopathy) และเรียกสารเคมีที่ปลดปล่อยออกมาสู่สภาพแวดล้อมว่า สารอัลลีโลพาที (allelochemicals หรือ allelopathic substances) ตัวอย่างเช่น
- สารสกัดน้ำจากใบพืชสกุล Jatropha บางชนิด สามารถยับยั้งการงอกและการเจริญเติบโตของต้นกล้าข้าว (Oryza sativa) และถั่วผี (Phaseolus lathyroides Linn.)
- สารสกัดน้ำจากส่วนของราก ลำต้น ใบ และดอกของต้นดาวเรือง (Tagetes erecta L.) พบว่า สามารถยับยั้งการงอกของเมล็ด และการเจริญเติบโตของต้นกล้าหญ้าข้าวนก (Echinochloa crus-galli (L.) Beauv.) และกวางตุ้ง (Bracsica chinensis Jusl var. parachinensis Bailey.) ได้
- การศึกษาสารอัลลีโลพาทีซึ่งสกัดด้วยน้ำจากส่วนของราก ลำต้น และใบของต้นต้อยติ่ง (Ruellia tuberose) ต่อการงอกของเมล็ดไมยราบ (Mimosa pucida L.) ผักเสี้ยนผี (Amaranthus gracilis Desf) และผักโขมหิน (Cleoma viscose L.) พบว่าสารสกัดจากส่วนต่างๆ ของต้นต้อยติ่ง สามารถยับยั้งการงอกของเมล็ดวัชพืชทดสอบได้
- สารสกัดจากใบแมงลักคา (Hyptis suaveolens Poit.) ซึ่งเป็นพืชในวงศ์ Lamiaceae มีศักยภาพในการยับยั้งการงอกและการเจริญเติบโตของต้นกล้าพืชทดสอบได้
- สารสกัดน้ำจากใบพืชวงศ์กะเพราบางชนิดมีผลต่อการงอกของเมล็ด และการเจริญเติบโตของต้นกล้าหญ้าขจรจบดอกเหลือง (Pennisetum setosum L.)
งานวิจัยเหล่านี้เป็นข้อมูลเบื้องต้นและเป็นแนวทางในการนำไปประยุกต์ใช้ทางการเกษตรต่อไป
ที่มา :
(1) หนังสือ ยาและผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ภาควิชาเภสัชวินิจฉัยคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล 2534
.png){kind=logo}
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร FanPage
mpic_mupy 