คำถาม : สารสกัดเครื่องสำอาง
  • สวัสดีค่ะ
    ขอทราบวิธีทำสารสกัดง่ายๆเพื่อใช้ทำ สบูก้อน สบู่เหลว แชมพู โลชั่น ค่ะ
    มะละกอ ทับทิม ชาเขียว กล้วย หรืออื่นๆที่เป็นพืช สมุนไพร ที่มีประโยชน์ต่อ ผิว ผม
    ขอบคุณมากค่ะ

  • Date : 28/2/2561 16:50:00
คำตอบ : วิธีการเตรียมสารสกัดสมุนไพรแบบง่าย สำหรับเตรียมเป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง
การต้ม
- ชั่งสมุนไพร ย่อยให้ขนาดเล็กพอประมาณ
- เติมน้ำ 3-5 เท่าของน้ำหนัก ถ้าเป็นสมุนไพรสดจะใช้น้ำน้อยกว่า โดยให้น้ำท่วมสูงเกินสมุนไพรประมาณ 5 นิ้ว จดน้ำหนักที่ใช้ ถ้าเป็นสมุนไพรแห้งให้แช่ในน้ำ 20 นาที ก่อนนำขึ้นตั้งไฟปานกลางจนเดือด จับเวลาเมื่อเริ่มเดือด ใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที หากน้ำแห้งให้เติมน้ำ เมื่อสีน้ำสกัดไม่เข้มจากเดิม ให้ยกลง กรองด้วยผ้าขาวบาง 3 ชั้น
- นำกากมาต้มซ้ำ เช่นเดิม
- รวมน้ำสกัด 2 ครั้งเข้าด้วยกัน
- ตั้งไฟเคี่ยวต่อจนได้น้ำหนักที่ต้องการ ส่วนใหญ่จะนิยมให้น้ำหนักน้ำสกัดเท่ากับน้ำหนักสมุนไพรที่นำมาสกัด เช่น สมุนไพร 1 กก. เมื่อสกัดเสร็จแล้ว ได้น้ำสกัด 1 กก. ซึ่งง่ายต่อการคำนวณสัดส่วนในเครื่องสำอาง
ข้อเสีย กรณีที่จะเตรียมเก็บนานๆ อาจมีเชื้อแบคทีเรีย หรือรา ทำให้บูดเน่าเสียได้ง่าย สามารถแก้ไขได้ 2 วิธี คือ เติมสารกันเสีย หรือเคี่ยวให้เข้มข้นที่สุดเท่าที่จะทำได้ เช่น เคี่ยวจนเหลือน้ำหนัก 1 ใน 5 แต่ต้องระวังไม่ให้ไหม้ และจดน้ำหนักสุดท้ายที่ได้ หลังจากนั้นให้สรุปการสกัด และเก็บข้อมูลไว้เป็นเทคนิคในการสกัดครั้งต่อไป
การสกัดด้วยแอลกอฮอล์
การหมัก (Maceration)
- ชั่งสมุนไพร ใส่ในถุงผ้า
- แช่แอลกอฮอล์ 2-3 เท่าตัวในภาชนะปิดสนิททิ้งไว้ 7 วัน คนทุกวัน
- กรองเอาส่วนน้ำ บีบสารละลายออกจากกาก
- แล้วเติมสารละลาย เพื่อล้างกาก ทำซ้ำอีกครั้ง เป็นการหมักซ้ำ เพื่อให้ได้สารสกัดมากที่สุด
- เอาสารสกัด 2 ครั้งรวมกัน ระเหยแอลกอฮอล์ออกด้วยเครื่องระเหยสูญญากาศหรือตั้งบนหม้ออังไอน้ำ ก่อนนำไปผสมในสบู่
อย่างไรก็ตาม การสกัดสมุนไพรแต่ละชนิดอาจต้องใช้ตัวทำละลายและวิธีต่างๆ กันขึ้นกับการความสามารถในละลายของสารสำคัญในสมุนไพรนั้นๆ