คำถาม : Foreign matter- ผมได้มีโอกาสอ่านวารสาร สมุนไพร ปีที่ 11(1) มิ.ย. 2547 (เขียน โดย คุณนันทนา สิทธิชัย) เรื่อง มาตราฐานของสมุนไพรในตำรามาตราฐานยาสมุนไพรไทย อยากสอบถาม ในส่วนของ Foreign matter ไม่ทราบว่ามีวิธีการในการตรวจวัดอย่างไรบ้างครับ ทั้งในส่วนของ Foreign element และ Foreign matter ขอบคุณครับ
- Date : 23/2/2561 17:12:00
คำตอบ : Foreign matter หรือปริมาณสิ่งแปลกปลอม หมายความรวมถึง
- Foreign organ คือ ชิ้นส่วนอื่นๆ ของพืชที่มิได้ระบุไว้ในนิยามของสมุนไพร
- Foreign element คือสิ่งแปลกปลอมที่ไม่ได้มาจากพืชสมุนไพรที่ต้องการตรวจสอบ เช่นพืชชนิดอื่น แมลง ชิ้นส่วนอวัยวะสัตว์ เชื้อรา และอื่นๆ
ในการตรวจสอบวัตถุดิบสมุนไพร ให้ตรวจสอบในสภาพที่เป็นเครื่องยาตามที่ระบุไว้ในนิยาม และสอดคล้องกับลักษณะทางมหภาคหรือลักษณะภายนอก (macroscopical characteristic) ของตัวอย่างสมุนไพรที่ยังไม่ผ่านการบด
- ชั่งน้ำหนักตัวอย่างในช่วง 100 กรัม ถึง 500 กรัม ที่แนะนำให้ใช้ เช่น ถ้าเป็นราก เหง้า เปลือก และลำต้น ใช้ตัวอย่าง 500 กรัม ถ้าเป็นดอก เมล็ด และผล ใช้ตัวอย่าง 250 กรัม ตัวอย่างสมุนไพรที่หั่นแล้วใช้ตัวอย่าง 50 กรัม
- สังเกตลักษณะทางกายภาพด้วยตาเปล่า และ/หรือ แว่นขยาย
- แยกสิ่งแปลกปลอมออกจากวัตถุดิบสมุนไพรให้หมด แล้วชั่งสิ่งแปลกปลอมทั้งหมดที่แยกมาได้
- คำนวณค่าปริมาณสิ่งแปลกปลอม (หน่วยเป็น ร้อยละโดยน้ำหนัก (%w/w)) ตามสมการคือ
ปริมาณสิ่งแปลกปลอม = น้ำหนักสิ่งแปลกปลอมx100/น้ำหนักตัวอย่างทั้งหมด
- ให้รายงานผล โดยระบุชนิดของสิ่งแปลกปลอมที่พบด้วย และวัตถุดิบที่ผ่านมาตรฐานจะต้องไม่มีค่า ปริมาณสิ่งแปลกปลอมไม่เกินที่กำหนดในเภสัชตำรับ ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดของสมุนไพร
ที่มา: คู่มือการจัดทำข้อมูลเพื่อกำหนดมาตรฐานยาสมุนไพรไทย ในตำรามาตรฐานยาสมุนไพรไทย (Thai Herbal Pharmacopoeia, THP)
.png){kind=logo}
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร FanPage
mpic_mupy 