คำถาม : ฟ้าทะลายโจรกับไข้หวัด
  • ปรึกษาหน่อยครับ ผมกำลังจะทำวิจัยฟ้าทะลายโจรในไข้หวัด ขอถามไอเดียหน่อย มีการศึกษาในคนหรือยัง มันใช้ได้ผลจริงในหวัดไหม ช่วยประหยัดยาปฏิชีวนะไหม. นายกชอบมาก
  • Date : 7/10/2560 16:40:00
คำตอบ : มีรายงานการวิจัยฟ้าทะลายโจรช่วยบรรเทาอาการหวัดและเจ็บคอได้จากฤทธิ์แก้ไข้ แก้อักเสบ แต่ฟ้าทะลายโจรไม่มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดอาการเจ็บคอ (Streptococcus group A) ดังนั้นหากเป็นหวัดที่มีการติดเชื้อแบคทีเรียที่ระบบทางเดินหายใจ ควรรับประทานยาปฏิชีวนะค่ะ
หากจะทำงานวิจัยฟ้าทะลายโจรในไข้หวัด แนะนำให้หาข้อมูลรายงานวิจัยมาศึกษาก่อนนะคะ โดยสามารถไปอ่านเพิ่มเติมเบื้องต้นได้จาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/index.asp แล้วเลือกชื่อสมุนไพรที่ต้องการ หรือหาข้อมูล reference ของฤทธิ์ต่างๆ ของสมุนไพรได้ที่ http://www.medplant.mahidol.ac.th/pharm/search.asp แล้วพิมพ์ชื่อสมุนไพรที่ต้องการ นอกจากนี้ฟ้าทะลายโจรมีอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ เป็นยารักษากลุ่มอาการของระบบทางเดินหายใจ ดังรายละเอียดดังนี้
ยาฟ้าทะลายโจร ยาแคปซูล ยาเม็ด ยาลูกกลอน ยาแคปซูล (รพ.) ยาลูกกลอน (รพ.) ตัวยาสาคัญ ผงจากส่วนเหนือดินของฟ้าทะลายโจร [Andrographis paniculata (Burm. f.) Wall. ex Nees] ที่มีสารสาคัญ total lactone โดยคานวณเป็น andrographolide ไม่น้อยกว่าร้อยละ 6 โดยน้าหนัก (w/w)

ข้อบ่งใช้
1. บรรเทาอาการเจ็บคอ
2. บรรเทาอาการของโรคหวัด (common cold) เช่น เจ็บคอ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
ขนาดและวิธีใช้ บรรเทาอาการหวัด เจ็บคอ รับประทานครั้งละ 1.5 – 3 กรัม วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน

ข้อห้ามใช้
- ห้ามใช้กับผู้ที่มีอาการแพ้ฟ้าทะลายโจร
- ห้ามใช้กับหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร เนื่องจากอาจทาให้เกิดทารกวิรูปได้
- ห้ามใช้ฟ้าทะลายโจรสาหรับแก้เจ็บคอในกรณีต่าง ๆ ต่อไปนี้
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคไตอักเสบ เนื่องจากเคยติดเชื้อ Streptococcus group A
- ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคหัวใจรูห์มาติค
- ผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากมีการติดเชื้อแบคทีเรีย และมีอาการรุนแรง เช่น มีตุ่มหนองในคอ มีไข้สูง และหนาวสั่น

ข้อควรระวัง
- หากใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทาให้แขนขามีอาการชาหรืออ่อนแรง
- หากใช้ฟ้าทะลายโจรติดต่อกัน 3 วัน แล้วไม่หาย หรือ มีอาการรุนแรงขึ้นระหว่างใช้ยาควรหยุดใช้และพบแพทย์
- ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antiplatelets)
- ควรระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันเลือดเพราะอาจเสริมฤทธิ์กันได้
- ควรระวังการใช้ร่วมกับยาที่กระบวนการเมแทบอลิซึม ผ่านเอนไซม์ Cytochrome P450 (CYP 450) เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์ CYP 1A2, CYP 2C9 และ CYP 3A4 อาการไม่พึงประสงค์ อาจทาให้เกิดอาการผิดปกติของทางเดินอาหาร เช่น ปวดท้อง ท้องเดิน คลื่นไส้ เบื่ออาหาร วิงเวียนศีรษะ ใจสั่น และอาจเกิดลมพิษได้