คำถาม : ขี้เหล็ก
  • ผมอยากรบกวนสอบถามเกี่ยวกับสมุนไพรขี้เหล็กครับ คือ เห็นว่าตัวนี้ช่วยเรื่องบรรเทาอาการเครียด ทำให้หลับง่าย ใช่ไหมครับ
    แต่ผมไปอ่านเจอในเว็บพันทิปว่า มีการศึกษาพบว่าตัวนี้จะมีผลต่อตับ หากทานเป็นเวลานานจะทำให้ตับอักเสบ หรือ มะเร็งตับ ได้ ไม่ทราบว่าจริงไหมครับ
    แล้วถ้าจริง ทำไมถึงยังมีคนทำขายได้ครับ ทาง อย ไม่สั่งห้ามหรือครับ
    ผมขอรบกวนขอความรู้ด้วยนะครับ ขอบคุณครับ

  • Date : 24/6/2556 11:33:00
คำตอบ : จากการสืบค้นข้อมูลพบว่าสารสำคัญในขี้เหล็กที่ชื่อว่า barakol มีฤทธิ์คลายเครียด ทำให้นอนหลับ และต้านการชัก แต่เนื่องจากมีรายงานว่ายาเม็ดแคปซูลใบขี้เหล็กทำให้เกิดอาการตับอักเสบในผู้ป่วยที่รับประทานยานี้ขนาด 20 - 40 มิลลิกรัม ติดต่อกันนาน 7 - 60 วัน เพื่อให้นอนหลับ โดยพบว่าทำให้เกิดภาวะตับอักเสบเฉียบพลัน คลื่นไส้อาเจียน ตัว-ตาเหลือง และพบว่าสาร barakol เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดพิษดังกล่าว ปัจจุบันสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาได้ประกาศยกเลิกการใช้ขี้เหล็กในรูปแบบของยาเดี่ยว แต่อนุญาตให้ใช้เป็นยาตำรับเท่านั้น การรับประทานขี้เหล็กอย่างปลอดภัย แนะนำให้รับประทานในรูปของอาหารจะดีที่สุด เนื่องจากการใช้เป็นอาหาร จะมีการต้มน้ำทิ้งหลายครั้งเพื่อลดความขม ทำให้ปริมาณสาร barakol เจือจางหรือลดลงอยู่ในขนาดที่ไม่ก่อให้เป็นพิษ

Ref.
1. ฐาน PHARM
2. “แกงขี้เหล็ก อาหารที่ถูกลืม” บทความเผยแพร่ความรู้สู่ประชาชน คณะเภสัชศาสตร์ ม.มหิดล