คำถาม : การสกัดสมุนไพร
  • ตอนนี้ผมมีผลิตภัณฑ์ บำรุงผิวตัวนึง ต้องการนำสมุนไพรมาผสมด้วย เพื่อต่อยอดผลิตภัณฑ์
    ได้ค้นเจอในเวปของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เรื่องการสกัดสมุนไพรด้วย PROPYLENE GLYCOL และน้ำ
    ( http://portal.in.th/techvillage/pages/2959/ )
    ไม่ทราบว่าสามารถทำได้หรือไม่ อ้างอิงได้ไหมครับ เพราะต้องทำการขออนุญาต อย. ด้วย
    - ตอนนี้มี 3 ตัว ที่ต้องการสกัด คือ ว่านหางจรเข้ , แตงกวา , มะเขือเทศ ครับ
    - มีข้อแนะนำในการสกัดสมุนไพรแบบใหนดีครับ
    1. ใช้สารตัวใหนในการสกัดแต่ละตัวครับ
    2.วิธีการสกัดแบบใหนเวลา นานเท่าไร
    3.สกัดแล้วมีอายุ นานเท่าไร
    4.ส่วนผสมในผลิตภัณฑ์ปริมาณที่เหมาะสม เท่าไรครับ
    5.ผลิตภัณฑ์ที่ได้ควรกำหนดอายุ เท่าไรครับ
    6.ถ้าต้องการข้อมูลเพิ่มเติมตัวอื่น สามารถสอบถามได้เลยมั้ยครับ มีค่าใช้จ่ายหรือไม่
    7.สารสกัดสมุนไพรมีจำหน่ายที่ใหนครับ ไม่ทราบจริงๆ อยากได้แหล่งที่เชื่อถือได้ครับ
    ขอบพระคุณสำหรับคำตอบ นะครับ จะมีประโยชน์กับผมและชุมชนอีกมาก

  • Date : 20/5/2556 12:40:00
คำตอบ : การสกัดสมุนไพรด้วย PROPYLENE GLYCOL และน้ำ จาก Website กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ควรสอบถามไปยังแหล่งข้อมูลว่าเป็นสูตรหรือตำรับมีที่มาจากไหน มีหน่วยงานใดรับรองสูตรเหล่านี้หรือเปล่าค่ะ ซึ่งการสกัดสมุนไพรมีมากมายหลายวิธี
               สำหรับการสกัดว่านหางจระเข้, แตงกวา และมะเขือเทศ หรือการสกัดสมุนไพรชนิดอื่นๆ สามารถใช้ตัวทำละลายได้หลายตัวทั้งนี้ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างเช่น วัตถุดิบที่นำมาสกัดเป็นการสกัดสารจากพืชทั้งหมด (total plant extracts ) หรือเป็นการสกัดจากบางส่วนของพืช (partial plant extracts) หรือต้องการสกัดสารใดจากพืชชนิดนั้นๆ เป็นต้น สำหรับขั้นตอนการสกัด เวลาในการสกัด อายุของสารสกัด อัตราส่วนผสมของสารสกัดในการผสมเป็นผลิตภัณฑ์ อายุของผลิตภัณฑ์ รวมทั้งข้อมูลอื่นๆในการผลิตสารสกัดสมุนไพรเพื่อนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์ซึ่งมีหลายขั้นตอนและต้องศึกษารายละเอียดต่างๆมากมาย แนะนำผู้สนใจสอบถามข้อมูลได้ที่ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ซึ่งจะมีหน่วยงานที่ควบคุมการผลิตเครื่องสำอางรวมทั้งเครื่องสำอางจากสมุนไพรด้วย และมีหนังสือแนะนำคือ
               - เทคโนโลยีการพัฒนาตำรับเครื่องสำอางและการผลิตขั้นอุตสาหกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
               - คู่มือผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางเพื่อเศรษฐกิจชุมชน สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข
               - เครื่องสำอางธรรมชาติ ผลิตภัณฑสำหรับผิวหนัง คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
               แต่ถ้าต้องการข้อมูลสมุนไพร เกี่ยวกับข้อมูลทั่วไป ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ องค์ประกอบสารต่างๆในพืชสมุนไพร งานวิจัยหรือฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของสมุนไพร เช่น ฤทธิ์ของสมุนไพรในการบำรุงผิว สามารถหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สำนักงานข้อมูลสมุนไพรค่ะ
               สำหรับแหล่งที่มีการจำหน่ายสารสกัดสมุนไพร
               - ถ้าเป็นสารสกัดสมุนไพรเพื่อนำไปใช้ในเครื่องสำอาง มีจำหน่ายที่ บจก.อุตสาหกรรมเครื่องหอมไทย-จีน
               ผลิตและจำหน่ายน้ำมันหอมระเหย หัวเชื้อน้ำหอม สำหรับอาหาร เครื่องสำอาง และสารสกัดจากธรรมชาติ
               - ถ้าเป็นสารสกัดสมุนไพรเพื่อใช้ในการรับประทานเป็นอาหารเสริม รักษาโรค หรือใช้ภายนอก มีจำหน่ายหลายที่ แล้วแต่ชนิดของผลิตภัณฑ์ เช่น บริษัท ขาวละออเภสัช มีผลิตภัณฑ์ใบมะรุมสกัด กระเทียมสกัด เป็นต้นค่ะ
               ข้อมูลเบื้องต้นสารสกัดจาก ว่านหางจระเข้, แตงกวา และมะเขือเทศ
               สารสกัดจากวุ้นว่านหางจระเข้ (Aloe) ได้จากต้น Aloe vera  L. วงศ์ Liliaceae ประกอบด้วย anthraquinones Zaloin, aloe-emodin) resins, tannins, polysaccharides alaectin B. น้ำมันหอมระเหย, saponins, steroids enzymes, minerals cinamic and salicylic acid เป็นต้น วุ้นว่านหางจระเข้มีสรรพคุณมากมายเช่นลดการบวม ลดการอักเสบ ช่วยสมานแผล มีรายงานการวิจัยมากมายและพบว่าพืชนี้มีสารมากกว่า 130 ชนิด สาร alonin ในว่านหางจระเข้สามารถดูดรังสียูวีได้ถึง 20-30% จึงใช้เป็นครีมป้องกันแดดได้ ส่วนของวุ้นเป็นส่วนที่นำมาใช้
               สารสกัดจากแตงกวา (Cucumber) ได้จากผลของต้น Cucumis sativus  L. วงศ์ Cucurbitaceae ประกอบด้วยวิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิดน, mucin, phytosterol, phenolic acid, fatty acids และ cucurbitacins ใช้แตงกวาสดเพื่อทำให้ผิวสดชื่นเย็นสบายใช้สารสกัดในครีมทาหน้า ผิวที่แตกแห้ง ผิวที่ถูกแดดเผา เพื่อเพิ่มความชุ่มชื่น ฝาดสมานผิว น้ำในผลมีเอนไซม์ Erpsin ช่วยย่อยผิวหนัง (โปรตีน) ที่หยาบกร้านให้หลุดออก
               น้ำคั้นจากผลมะเขือเทศสุก (Lycopersicon esculenturn ) มีวิตามินหลายชนิด ในใบและในผลมีสาร glucoalkaloid (tomatine) มีฤทธิ์สมานแผล มะเขือเทศยังมีกรดอ่อนๆช่วยทำให้ผิวหน้าสะอาดดูเต่งตึงเปล่งปลั่งขึ้น