ผลของสารสกัดจากดอกอัญชันต่อระดับน้ำตาลและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในเลือดของคนสุขภาพดี

การศึกษาทางคลินิกแบบสุ่มและมีการไขว้กลุ่ม (cross-over) เพื่อศึกษาผลของการบริโภคเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของสารสกัดจากดอกอัญชัน (Clitoria ternatea flower extract; CTE) ต่อระดับน้ำตาลในเลือดและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในอาสาสมัครสุขภาพดี เพศชาย จำนวน 15 คน อายุเฉลี่ย 22.53 ± 0.30 ปี และมีค่าดัชนีมวลกาย (body mass index; BMI) เฉลี่ย 21.57 ± 0.54 กก./ม2 โดยอาสาสมัครจะได้รับการเจาะเลือดเพื่อตรวจวัดค่าต่างๆ ในเลือดเพื่อเป็นค่า baseline จากนั้นจะได้ดื่มเครื่องดื่มที่เตรียมแตกต่างกันได้แก่ (1) น้ำตาลซูโครส 50 ก. ในน้ำ 400 มล. (2) CTE 1 ก. ในน้ำ 400 มล. (3) CTE 2 ก. ในน้ำ 400 มล. (4) น้ำตาลซูโครส 50 ก. และ CTE 1 ก. ในน้ำ 400 มล. (5) น้ำตาลซูโครส 50 ก. และ CTE 2 ก. ในน้ำ 400 มล. โดยแต่ละคนจะได้ดื่มเครื่องดื่มเหล่านี้เพียงครั้งละ 1 ชนิด จากนั้นจึงวัดการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำตาล, อินซูลิน, กรดยูริค,ความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระ (antioxidant capacity), และการเกิดเปอร์ออกซิเดชั่นของไขมัน (lipid peroxidation) ในเลือดของอาสาสมัคร ที่เวลา 0, 15, 30, 60, 90 120, 150, 180 นาที หลังจากดื่มสารทดสอบ โดยแต่ละการทดสอบจะมีระยะพัก (washout period) 1 สัปดาห์ เพื่อดื่มเครื่องดื่มอีกชนิด ผลการทดลองพบว่า ที่เวลา 30 นาที กลุ่มที่ได้รับน้ำตาลซูโครสร่วมกับ CTE ทั้ง 2 ขนาด จะมีระดับน้ำตาลและอินซูลินในเลือดลดลงเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับน้ำตาลซูโครสเพียงอย่างเดียว แต่กลุ่มที่ได้รับ CTE เพียงอย่างเดียวระดับน้ำตาลและอินซูลินในเลือดจะไม่เปลี่ยนแปลง นอกจากนี้กลุ่มที่ได้รับ CTE ทั้ง 2 ขนาด ยังมีความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน เมื่อทำการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วย ferric reducing ability of plasma (FRAP), oxygen radical absorbance capacity (ORAC), trolox equivalent antioxidant capacity (TEAC) และทำให้ malondialdehyde (MDA) ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้การเกิด lipid peroxidation มีระดับลดลง นอกจากนี้ CTE ยังสามารถยับยั้งการลดลงของ ORAC, TEAC และยับยั้งการเพิ่มขึ้นของ MDA ซึ่งเกิดจากการเหนี่ยวนำด้วยซูโครส และมีแนวโน้มว่าประสิทธิภาพจะขึ้นกับขนาดที่ให้ ทำให้สามารถสรุปได้ว่า การบริโภคเครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของสารสกัดจากดอกอัญชันที่ขนาดดังกล่าวในคนสุขภาพดี จะทำให้ความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระในเลือดเพิ่มขึ้นโดยไม่ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ และการบริโภคสารสกัดจากดอกอัญชันร่วมกับน้ำตาลซูโครสหรือการบริโภคหลังอาหารยังช่วยลดระดับน้ำตาลและอินซูลินในเลือด รวมทั้งเพิ่มความสามารถในการต้านอนุมูลอิสระในเลือดด้วย

BMC Complement Altern Med. 2018;18(1):6